دعا در روايات - تحلیلی بر روش های تربیت نفس و اهداف آن در فرهنگ وحی نسخه متنی

سعدى گويد:

دعا در روايات

1 - فضيلت دعا :

رسول گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله مى فرمايد دعا كردن برتر است از قرائت قرآن .

الدعاء افضل من قرائة القران (688) و نيز مى فرمايد: دعا سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمان و زمين است .

الدعاء سلاح المؤمن و عمودالدين و نورالسموات و الارض (689) حضرت على عليه السلام مى فرمايد: بهترين سلاح دعا نمودن است نعم السلاح الدعاء(690).

امام صادق عليه السلام مى فرمايد: دعا كردن نفوذش بيشتر از نوك نيزه است الدعاء انفذ من السنان (691) حضرت على عليه السلام مى فرمايد: عالم ترين مردم كسى است كه بيشتر دعاء و سؤال مى كند اعلم الناس باللّه اكثر هم له مسئلة (692)

2 - دفع بلاء به وسيله دعا :

قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله ادفعوا ابواب البلاء بالدعاء(693) به وسيله دعا، درهاى گرفتارى ها را به روى خود ببنديد.

3 - تمام نيازها را بايد از خداوند خواست :

قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله ليساءل احدكم ربه حاجته كلّها حتى يساءله شسع نعله اذا انقطع (694) هر يك از شما نياز خود را از خداوند بخواهد حتى اگر بند كفش او پاره شود. يا موسى سلنى كلّ ما تحتاج اليه حتى علف شاتك و ملح عجينك (695) اى موسى ! همه نيازها حتى علف گوسفند و نمك غذاى خود را از من بخواه .

4 - شرايط اجابت دعا :

1 - معرفت خداوند :

قال قوم للصادق عليه السلام ندعوا فلايستجاب لنا؟ قال لانّكم تدعون من لاتعرفونه (696) گروهى به امام صادق عليه السلام گفتند: ما دعا مى كنيم و مستجاب نمى شود حضرت فرمود: كسى را مى خوانيد كه به او شناخت نداريد.

2 - عمل شايسته :

قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله يكفى من الدعاء مع البرّ ما يكفى الطعام من الملح (697) با عمل نيك ، دعا به اندازه نمك براى طعام كفايت مى كند.

3 - غذاى حلال :

قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله - لمن قال له اُحبّ ان يستجاب دعائى - طهر ماءكلك و لا تُدخل فى بطنك الحرام (698) پيامبر به كسى كه عرض كرد: دوست دارم دعايم مستجاب شود؛ فرمود: غذاى خود را پاك كن و از حلال استفاده كن و حرام را در شكم خود داخل نكن .

4 - حضور قلب :

قال الصادق عليه السلام ان اللّه لا يستجيب دعاء بظهر قلب ساه فاذا دعوت فاقبل بقلبك ثم استيقن بالاجابة (699) امام صادق عليه السلام فرمود: دعاى كسى كه قلب او متوجه خدا نيست مستجاب نمى شود؛ هرگاه خدا را خواندى با قلب خود به خدا رو بياور آن گاه يقين به اجابت داشته باش .

آداب دعا

1 - توجّه به اوقات شريفه مانند :

روز عرفه ، ماه رمضان ، روز جمعه و سحر.

2 - توجّه به احوال شريفه مانند :

زمانى كه مجاهدان در برابر دشمن آماده نبرد مى باشند. وقت نزول باران ، بين اذان واقامه ، بعد از نماز و قرائت قرآن .

3. دعا را رو به قبله انجام دهد ودست هاى خود را به طرف آسمان بلند كند.

4. صداى خود را پايين آورَد به گونه اى كه فرياد نكشد و زياد آهسته نيز دعا نكند.

5. با حال تضرّع و خشوع دعا كند.

6. در دعا اصرار كند.

7. با نام خدا و ذكر خدا دعا را شروع كند.

8. قبل از دعا خداوند را تمجيد كند.

9. به پيامبر و آل او صلوات بفرستد.

10. به پيامبر و امامان عليهم السلام توسّل پيدا كند.

11. قبل از دعا دو ركعت نماز بخواند.

12. دعا را كوچك نشمارد.

13. در ميان جمعيت و همراه با آنان دعا كند.