قرآن كريم يكى از افرادى كه براى مردم الگو و نمونه تربيت روحى است حضرت لقمان عليه السلام را معرفى مى كند و دستورات تربيتى و اخلاقى او را نسبت به فرزندش بيان مى كند، در عظمت و بزرگى اين شخص همين بس كه او حكيم الهى بود و از نعمت حكمت برخوردار بود، خداوند مى فرمايد: ما به او حكمت عطا كرديم به اين كه شاكر و سپاس گذار خداوند باشد كه به سود و منفعت خويش قدم برداشته و لقد آتينا لقمان الحكمة ان اشكر للّه و من يشكر فانما يشكر لنفسه حضرت لقمان ده دستور مهم و سازنده اعتقادى و اخلاقى نسبت به فرزندش بيان مى فرمايد كه قرآن آنها رادر شش آيه توضيح مى دهدوتمام آن ها در تربيت روحى و تزكيه جان انسان تاءثير فراوان دارد.
1. شرك نياوردن به خداوند
حكمت لقمان ايجاب مى كند كه قبل از هر چيز به سراغ اساسى ترين مساءله عقيدتى برود و آن مساءله توحيد است و اذ قال لقمان لابنه و هو يعظه يا بنى لا تشرك باللّه ان الشرك لظلم عظيم به خاطر بياور هنگامى را كه لقمان به فرزندش گفت : در حالى كه او را موعظه مى كرد پسرم ! چيزى را شريك خداوند قرار مده كه شرك ظلم بزرگى است .
2. توجّه دادن به معاد
يا بنى انها ان تك مثقال حبّة من خردل فتكن فى صخرة او فى السموات او فى الارض يات بها اللّه ان اللّه لطيف خبير پسرم ! اگر به اندازه سنگينى دانه خردلى (عمل نيك يا بد) باشد ودر دل سنگى يا گوشه اى از آسمان ها وزمين قرار گيرد خداوند آن را (در قيامت براى حساب ) مى آورد؛ خداوند دقيق وآگاه است .در اين دو آيه خداوند دو اندرز لقمان پيرامون مساءله توحيد و معاد را ذكر مى كند كه اساس سعادت و كمال بشر در توجه به مبداء و معاد مى باشد بعد از آن به مهم ترين عامل تربيت كه نماز است اشاره مى كند.
3. امر به اقامه نماز
پسرم ! نماز را برپا دار يا بنى اقم الصلوة چراكه نماز مهم ترين پيوند تو با خالق است نماز قلب تو را بيدار و روح تورا مصفّا و زندگى تو را روشن مى سازد و آثار گناه را از جانت مى شويد و تو را از فحشا و منكر باز مى دارد.
4- 5. امر به معروف و نهى از منكر
بعد از برنامه نماز، به مهم ترين دستور اجتماعى يعنى امر به معروف و نهى از منكر پرداخته ،مى گويد:مردم را به نيكى ها و معروف دعوت كن و از منكرات باز دار و امر بالمعروف و انه عن المنكر
6. امر به صبر و استقامت
بعد از اين سه دستور عملى به مساءله صبر و استقامت كه در برابر ايمان همچون سر نسبت به بدن است پرداخته ، مى گويد: در برابر مصايب و مشكلاتى كه بر تو وارد مى شود شكيبا باش ،كه اين از وظايف حتمى و كارهاى اساسى هر انسانى است واصبر على ما اصابك انّ ذلك من عزم الامور.
7- 8. امر به خوشرويى و تواضع
سپس لقمان به مسايل اخلاقى در ارتباط با مردم و خويشتن پرداخت . نخست تواضع و فروتنى و خوشرويى را توصيه نمود، مى گويد: با بى اعتنايى از مردم روى مگردان و لا تصّعر خدّك للناس و مغرورانه بر روى زمين راه مرو و لا تمش فى الارض مرحا. چرا كه خداوند هيچ متكبر و مغرورى را دوست ندارد ان اللّه لا يحّب كلّ
لطفا منتظر باشید ...
