لطفا منتظر باشید ...
مىكند، حكومت و حكميت را بر عهده ‹‹ عقل ›› مقرر مىدارد و نصوص همه جا ناطق به اين معنى است كه
سعادت از نتايج عقل و بصيرت است و بدبختى و گمراهى از لوازم غفلت و بىتوجّهى به عقل و خاموش ساختن
نور بصيرت است.چهارمين امتياز اين است كه: اسلام تعليم امت و تنوير افكار و عقول را به وسيله نشر معارف واجب
دانسته و امر كرده است كه بايد معلمين وجود داشته باشند كه عمل آموزش را بر عهده گيرند، و همچنين
كسانى مراقب و مواظب تربيت مردم به وسيله ‹‹ امر به معروف و نهى از منكر ›› باشند، كه قرآن مجيد
مىگويد:‹‹ و لتكن منكم امّة يدعون الى الخير و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر ››(11)و در جاى ديگر چنين امر مىكند كه:‹‹ فلو لا نفرمن كلّ فرقة منهم طائفه منهم ليتفقهوا فىالدين و لينذرو اقومهم اذر ارجعوا اليهم
لعلهم يحذرون ››(12)پس اسلام، براساس اين اركان چهارگانه بنا شده است و هر ركنى از اين چهار ركن تحكيم كننده بناى نظام
و تقويم مدنيّت، داراى اثر معين و مشخصى است كه سعادت انسان را تضمين مىكند و در هر صورت ترقّى
مسلمانان بسته به رعايت جزئيات اين چهار ركن است، همانطور كه انحطاط مسلمانان نيز ناشى از
بىتوجّهى به اين اركان است و بس.... به هر حال كارى كه سيّد جمالالدين در ‹‹ حيدرآباد ›› انجام داد از اين نوع بود. پس از آنكه ‹‹
انقلاب عرابى ›› در مصر آغاز شد، حكومت هند او را از ‹‹ حيدرآباد ›› به ‹‹ كلكته ›› انتقال داد و
او را ملزم قرار داد كه تحت مراقبت باشد تا اينكه به وسيله قواى نظامى انگليس درمصر، انقلاب پايان
يافت و آن گاه به او اجازه دادند هرجا مىخواهد برود ولى در شرق نماند!
سيّد جمال الدين در پاريس
... پس از اين وضع است كه او را به سال 1884 ميلادى در ‹‹ لندن ›› مىبينيم ولى اقامتش در ‹‹ لندن ››چندان به طول نيانجاميد و سيّد از آنجا به ‹‹ پاريس ›› رفت و به دوست و شاگردش ‹‹ شيخ محمد عبده
›› نامه نوشت و از او خواست تا از ‹‹ بيروت ›› (كه درآنجا تحت نظر بود) به ‹‹ پاريس ›› برود و
مرحوم شيخ به پاريس رفت.خوب است ببينيم سيّد چه برنامهاى دارد؟و بعد از آن همه تجربه و حوادثى را كه پشت سر گذاشته،
مىخواهد چه كارهايى را انجام دهد؟...اين روزها ‹‹ سيّد ›› و ‹‹ عبده ›› به يكديگر رسيده و راجع به برنامههاى اصلاحى با يكديگر
مشورت مىكنند. شيخ محمد عبده پس از آنكه از حوادث ‹‹ عرابى پاشا ›› و بىوفايى بلكه غدر و مكر
مردم، تجربياتى كسب كرده و ديده است كه مردم ‹‹ منافع شخصى ›› را بر ‹‹ مصالح ملى ›› ترجيح
مىدهند -اين روزها دارد مأيوس مىشود، بدين جهت به ‹‹ سيّد جمالالدين ›› پيشنهاد كرد به نقطه
دورى بروند كه از سيطره دولت در امان باشند!
11- بايد گروهى از شما، كسانى باشند كه دعوت به خير كنند و امر به معروف و نهى از منكر.12- چرا از ميان هر فرقه و دستهاى، گروهى نباشند كه در دين كسب دانش كنند و پس از آنكه به سوى آنها
برمىگردند آنها را انذار كنند، كه شايد بدين وسيله مردم بترسند.
