حق شناسي و وفا - فلسفه اخلاق نسخه متنی

حق شناسي و وفا

ديگري به انسان ، احسان و نيكي كرده عكس العمل انسان در مقابل او دو جور مي تواند باشد يكي اينكه بعد كه فهميد ديگر به اصطلاح
خرش از پل گذشته ، اصلا اعتنا نمي كند ، فراموش مي كند و كاري به كار او ندارد ، و ديگر اينكه در مقابل او تا آخر عمر حق شناسي مي كند ، نيكي او را فراموش نمي كند ، تشكر مي كند و وفا به خرج مي دهد ، بعد از بيست سال هم اگر يك وقتي پيش بيايد كه آن شخص احتياجي داشته باشد ، فورا به حكم هل جزاء الاحسان الا الاحسان ( 1 ) - كه خود همين يك اصل اخلاقي فطري است كه قرآن ذكر كرده است - در مقام پاداش و احسان او بر مي آيد اين عمل يك عمل اخلاقي است .

ترحم به حيوانات

حتي حيواناتي كه از يك نظر پليدند ، آن پليدي منافات ندارد با ترحم به آنها مثلا سگ به دليل ميكروبي كه در لعاب دهانش يا در همه بدنش هست ، مي گوئيم پليد است يعني با او مانند شيئي كه داراي يك ميكروب خطرناك هست رفتار مي كنيم اين منافات ندارد با اينكه در عين حال اين حيوان قابل ترحم باشد ، و هست انسان حيوان گرسنه يا تشنه اي مي بيند يك نفر ممكن است بي تفاوت باشد ، يك نفر ديگر او را تيمار مي كند در حديث است كه مردي در بيابان مي گذشت ، سگي را ديد كه از شدت تشنگي زبانش را به خاكهاي نمناك مي مالد در آنجا چاه آبي بود خف خودش را ، يعني كفش خودش را به دستار يا شالي بست فرستاد داخل چاه و از آن آب كشيد و بعد ظاهرا با دست خودش به اين حيوان آب داد و او را سيراب كرد و از مرگ نجات داد . وحي رسيد به پيغمبر زمانش كه خدا

1. سوره الرحمن ، آيه 60 [ ترجمه : آيا جزاي نيكي غير از نيكي است ؟].