كرامت و عزت نفس در سخنان امام حسين ( ع ) - فلسفه اخلاق نسخه متنی

كرامت و عزت نفس در سخنان امام حسين ( ع )

با اينكه از امام حسين ( ع ) كلام زيادي نقل شده ، اگر به نسبت حساب كنيم ، در ميان ائمه از ايشان بيشتر از همه در مسئله كرامت و عزت نفس مأثور است از جمله كلمات قصار ايشان است كه در " بحار " نقل مي كند : مودت في عز خير من حيوش في ذل ( 2 ) مردن با عزت ، از زندگي در ذلت بهتر است و بر آن ترجيح دارد جمله معروف ايشان : هيهات منا الذله ( 3 ) عجيب است و از آن جمله هايي است كه تا دامنه قيامت از آن حرارت و نور مي تابد ، حماسه ، و كرامت ، و عزت و شرافت نفس مي بارد : الا و ان الدعي ابن الدعي قد ركز بين اثنتين بين السلة و الذلة و هيهات منا الذلة يأبي الله ذلك لنا و رسوله و المؤمنون و حجور طابت و طهرت و انوف حمية و نفوس ابية من ان نوثر طاعة اللئام علي مصارع الكرام ( 4 ) . [ در روز عاشورا امام حسين ] گاهي سوار اسب مي شد و با مردم صحبت مي كرد يك نوبت كه مي خواست صدايش را همه بشنوند سوار شتر شد كه بلند باشد ( مثل كسي كه روي منبر است و از ديگران بالاتر است چون ديگران سوار اسب بودند ) و در وسط ميدان همه او را ببينند آنگاه جملات فوق را فرمود : هيهات منا الذلة ما كجا و تن به خواري دادن كجا ؟ ! تفاوت از زمين تا آسمان است . خداي ما براي ما ذلت را نمي پسندد ، پيامبر نمي پسندد ، آن دامنهايي كه ما در آن دامنها پرورش يافته ايم ، دامن علي و پستان زهرا به ما اجازه نمي دهد [ كأنه مي گويد ] اگر از مؤمنين جهان تا دامنه قيامت ، بپرسند ، رفراندم كنند كه شما براي حسين ذلت را مي پسنديد يا شمشير را ، تمام مؤمنين عالم خواهند گفت ما شمشير را مي پسنديم نه ذلت را من ان نوثر طاعة اللئام علي مصارع الكرام آنها نمي پسندند كه ما اطاعت لئيمان و پست فطرتان را ترجيح بدهيم بر خوابگاه مردمان بزرگوار يعني بر مقاتل و كشتنگاهها .

از سخنان امام در روز عاشورا است : لا و الله لا اعطيهم بيدي اعطاء الذليل و لا افر فرار العبيد ( 1 ) .

همچنين از سخنان آن حضرت است : الصدق عز و الكذب عجز (نظير اين جمله ها در كلمات ائمه زياد داريم) راستي عزت است و دروغ از ناتواني است نكته ها همه در اين موارد است كه تدريجا شرح مي دهم اينگونه تعبيرات خيلي معني دارد : به اين دليل بايد دنبال راستي بود كه راستي عزت است و يك انسان دنبال عزت و شرف است ، و به اين دليل از دروغ بايد پرهيز كرد كه دروغ عجز و ناتواني است آدم دروغگو به دليل احساس عجز و ناتواني و زبونيي كه در روح خودش مي كند دروغ مي گويد يعني محال است يك انسان در روح خودش احساس عزت و نيرو و شرف بكند و حاضر باشد يك كلمه دروغ به زبان خودش بياورد . از علي عليه السلام است : الغيبة جهد العاجز ( 2 ) غيبت حداكثر

1 ) انساب الاشراف ، . 188 / 3 [ ترجمه : نه ، به خدا قسم مانند يك انسان ذليل با آنها بيعت نمي كنم و نيز مانند يك برده فرار نمي كنم ] .

2. نهج البلاغه فيض ، حكمت 453 ص . 1297