عزت نفس در كلام امام صادق و علي عليه السلام - فلسفه اخلاق نسخه متنی

كوشش آدمهاي ناتوان است . يعني يك آدم شريف ، يك آدم قوي ، يك آدمي كه در روح خودش احساس عزت و قدرت و قوت و شرف مي كند ، همان عزت و شرفش اجازه نمي دهد كاري چنين پست را كه پشت سر مردم بدگويي بكند آدمهاي خاك بر سر ، ضعيف ، زبون ، ذليل ، عاجز و ناتوان هستند كه وقت خودشان را به غيبت كردن مي گذارنند و پشت سر اين و آن بد مي گويند . غيبت ناشي از عجز است .

عزت نفس در كلام امام صادق و علي عليه السلام

امام صادق فرمود ( در تحف العقول است ) : و لا تكن فظا غليظا يكره الناس قربك و لا تكن واهنا يحقرك من عرفك ( 1 ) در معاشرت با مردم ميانه رو باش ، نه آنجور خشن و تند خود و بد اخلاق و بد برخورد باش كه مردم از نزديك شدن به تو خوششان نيايد ، و نه آنقدر واهن يعني ضعيف باش كه هر كس با تو بر خورد مي كند تو را تحقير كند مؤمن نبايد كاري بكند كه در نظر ديگران تحقير بشود در " وسائل " نقل مي كند از علي عليه السلام كه فرمود : ليجتمع في قلبك الافتقار الي الناس و الاستغناء عنهم در آن واحد در قلب خودت بايد دو حس متضاد را داشته باشي : من به مردم محتاجم ، من از مردم بي نيازم در چه خودم را محتاج فرض كنم و در چه بي نياز ؟ فرمود : آن وقت كه با مردم برخورد مي كني ، سخن مي گويي ، به روي بي اعتنايي نباش ، حرفهاي تند و خشن و گوشه دار و زخم دار و خار دار به مردم نگو نگو گور پدر مردم ، هر كه هر چه مي خواهد بگويد . سخنت نرم و ملايم باشد . اينجا فرض كن
قدر الرجل علي قدر همته قدر و اندازه هر كسي همان قدر و اندازه همتش است ، هر چه همت دارد اندازه اش همان است و شجاعته علي قدر انفته و شجاعت هر كسي به اندازه حس مردانگي او است . شجاعت غير از زور

1. تحف العقول ، ص . 316