معارف عقلى قرآن آن رشته بحث هايى است كه مربوط به ايدئولوژى مذهبى و زيربناى مسائل دينى باشد؛ مانند بحث از دلايل وجود و صفات ذات و افعال بى مثال او.(1).از آن جا كه مسائل مربوط به جهان آفرينش(2) و سرنوشت انسان(3) و زندگى پس از مرگ(4) و پيامبران الهى و جانشينان آنان و شرايط و صفات هريك و... فعل خدا شمرده مى شوند، از اين جهت همگى در رديف مسائل كلى و معارف عقلى قرار مى گيرند.اهميت و عظمت معارف عقلى در صورتى معلوم مى شود كه بدانيم بيان معارف عقلى، يكى از اهداف سه گانه(5) قرآن است و آياتى كه در مورد اصول كلى و معارف دينى نازل شده از نظر تعداد يك سوم قرآن را تشكيل مى دهند.باز عظمت اين بخش در صورتى روشن مى گردد كه در تحليل آيات مربوط به آن، راه مقايسه و روش تطبيقى را پيش گيريم؛ يعنى عقايد و مذاهب ملل مختلف جهان و به خصوص عقايد محيط ظهور قرآن را در باره همين موضوعات در كنار اصول كلى و معارف علمى قرآن قرار دهيم و پس از مقايسه و تطبيق، با كمال بى طرفى و آزادى در باره اصول كلى و معارف قرآن(6)، داورى نموده و ارزيابى كنيم.بهترين راه درباره ارزيابى معارف قرآن، بررسى عقايد يونانى، بودايى و زرتشتى و عرب جاهلى است كه هر يك بر قسمتى از جهان آن روز حكومت مى كرد و بسيارى از اين عقايد، خلاصه افكارگروهى از نقادان فلسفه و استادان علوم الهى بود كه قرن ها در محافل علمى جهان معروفيت به سزايى داشتند و هم اكنون قدرت و عظمت خود را در قلوب گروهى از ملل دور افتاده جهان حفظ كرده اند.در اين ارزيابى، فرد بى نظر به طور قطع و يقين مى فهمد كه آيات مربوط به عقايد و معارف، همگى در سر حد اعجاز است و محال است يك بشر درس نخوانده و تحصيل نكرده و زاده در محيط جهل و بربريت، قادر به طرح اصول و معارفى باشد كه نوابغ و فلاسفه جهان پس از قرن ها، به درك قسمتى از آن چه او گفته است، موفق گرديده اند.اگر روزى قرآن با لحن محكم و گويا، تحدى نموده و همه جهانيان را به مبارزه طلبيد و سپس اعلام نمود كه، اگر تمام جهانيان دورهم گردآيند، تا كتابى مانند قرآن بياورند، نمى توانند اگر چه با هم همكارى صميمانه داشته باشند؛(7) منظور تنها دعوت به مبارزه قلمى و ادبى نبود و ملاك برترى قرآن تنها در شيرينى بيان و رسايى عبارت و زيبايى الفاظ كه در كلمه هاى فصاحت و بلاغت خلاصه مى شود، نيست، بلكه دعوت به مبارزه با كتابى است كه از جنبه هاى گوناگون معجزه است.(8).و هر يك از اينها، دليل قاطع و استوار بر اعجاز و آسمانى بودن اين كتاب است.
لطفا منتظر باشید ...
