به كسانى كه بر خلاف )فرمانِ( رسول خدا، از جنگ سر باززدند واز خانه نشستن خود )به هنگام جنگ تبوك( شادمان شدند واز اينكه با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كنند، كراهت داشتند و)به ديگران نيز( گفتند در اين گرما )براى جنگ( بيرون نرويد! بگو: آتش دوزخ، سوزا ن تر است اگر مى فهميدند.
نكته ها:
شأن نزول اين آيه در مورد جنگ تبوك است. اين آيه، سه نشانه براى منافقان ذكر كرده است: الف: از جبهه نرفتن به جاى پشيمانى شادند. ب: جهاد با مال و جان بر ايشان سنگين است. ج: ديگران را از جبهه رفتن منع مى كنند. طبق آيات گذشته، منافقان مانع كمك مالى ديگران مى شدند، مطابق اين آيه نيز از حضور در جبهه، تخلّف مى كنند و ديگران را هم دلسرد مى كنند.
پيام ها:
1- شادى به خاطر نرفتن به جبهه و تخلّف از فرمان پيامبر، نشانه ى نفاق است. فرح المخلّفون 2- بدتر از جبهه نرفتن، شكستن قداستِ رهبرى و تخلّف از فرمان اوست. بمقعدهم خلاف رسول اللَّه، نفرمود: بمقعدهم عن الجهاد 3- اطاعت بى چون و چرا از رسول خدا لازم است. بمقعدهم خلاف رسول اللَّه 4- مؤمنِ ترسو، از منافق جداست. ترسو كمك مالى مى كند، ميل قلبى براى جهاد هم دارد. امّا منافقان، نه كمك مى كنند و نه ميل كمك دارند.كرهوا ان يجاهدوا 5 - منافقان براى باز داشتن مردم از جهاد، با تبليغ دلسرد كننده و اخلال گرى، مشكلاتى چون گرم بودن هوا را بهانه قرار مى دهند. قالوا لاتنفروا فى الحرّ 6- در آستانه ى جنگ بايد آماده باشيم تا شايعات و سخنان دلسرد كننده ى منافقان را به سرعت خنثى كنيم. قالوا، قل 7- در پاسخگويى به تبليغات دشمن، از اصطلاحاتِ خودش استفاده كنيم. الحرّ، اشد حرّاً 8 - ياد معاد، عامل حركت به سوى جبهه است، قل نار جهنم مؤمنان واقعى هرگز گرمى هوا را مانع جهاد نمى دانند. 9- منافقان، ظاهربين اند و شناخت عميق ندارند. لو كانوا يفقهون