پس اگر خداوند تو را )پس از اين جنگ( به سوى طايفه اى از منافقان بازگرداند و آنان از تو براى حركت )به جنگ ديگرى( اجازه ى خروج خواستند بگو: شما هرگز با من بيرون نخواهيد شد و هرگز همراه من، با هيچ دشمنى نبرد نخواهيد كرد، زيرا شما نخستين بار به نشستن در خانه راضى شديد، پس )اكنون نيز( با آنان كه از فرمان تخلّف كرده اند )در خانه( بنشينيد!
نكته ها:
خالف، هم به معناى متخلّف از جنگ، هم به معناى مخالف و هم به كسى گفته مى شود كه به خاطر پيرى، بيمارى و عجز، توان جبهه رفتن را ندارد. هر كس صادقانه توبه كند، پذيرفته مى شود، ولى منافقان از روى ريا، تظاهر و انقلابى نمايى، تقاضاى جبهه رفتن داشتند. از اين آيه استفاده مى شود كه شخص پيامبرصلى الله عليه وآله براى جنگ تبوك از مدينه خارج شد و در پايان جنگ نيز به آنجا برگشت. همچنين اين آيه از برخورد آينده ى منافقان خبر مى دهد، تا پيامبر چهره ى منافقانه ى آنان را رسوا كند.
پيام ها:
1- به تقاضاى منافقان براى حضور در جهاد، اعتماد نكنيم.فان رجعك... فاستأذنوك فقل لن تخروجوا... آنان هنگام حركت، اجازه ى ماندن مى گيرند وهنگام بازگشت، اجازه ى خروج وحركت! 2- بترسيم از آنان كه ديروز فرارى بودند و امروز داوطلب حضور در جبهه اند. لن تخرجوا معى ابداً 3- سوء سابقه ى افراد را فراموش نكنيم. رضيتم بالقعود اوّل مرّة 4- منافقان را تحقير و بايكوت كنيم. فاقعدوا مع الخالفين همرزمى با پيامبر، توفيق الهى است كه بايد منافقانى را كه از ترك جبهه خوشحالند، براى هميشه محروم كرد. لن تخرجوا معى ابداً و لن تقاتلوا معى