لطفا منتظر باشید ...
آيه: 3 نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَـذَا الْقُرْآنَ وَإِن كُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِينَ
ترجمه:
ما با اين قرآن كه به تو وحي كرديم بهترين داستان را بر تو بازگو مي كنيم ، در حالي كه تو پيش از آن ، از بي خبران بودي .نكته ها:
كلمه ((قصص )) هم به معناي داستان و هم به معناي نقل داستان است .قصّه و داستان در تربيت انسان سهم بسزايي دارد. زيرا داستان ، تجسم عيني زندگي يك امت و تجربه عملي يك ملّت است . تاريخ آئينه ي ملّت هاست و هر چه با تاريخ و سرگذشت پيشينيان آشنا باشيم ، گويا به اندازه عمر آن مردم زندگي كرده ايم . حضرت علي (ع) در نامه سي ويكم نهج البلاغه خطاب به فرزندش امام حسن مجتبي (ع) جمله اي دارند به اين مضمون كه فرزندم ; من در سرگذشت گذشتگان چنان مطالعه كرده ام و به آنها آگاهم ، كه گويا با آنان زيسته ام و به اندازه ي آنها عمر كرده ام .شايد يكي از دلايل اثرگذاري قصّه و داستان بر روي انسان ، تمايل قلبي او به داستان باشد. معمولا كتاب هاي تاريخي و آثار داستاني در طول تاريخ فرهنگ بشري رونق خاصي داشته و قابل فهم و درك براي اكثر مردم بوده است ، در حالي كه مباحث استدلالي و عقلاني را گروه اندكي پيگيري مي كرده اند.قرآن ، داستان حضرت يوسف را به عنوان (احسن القصص ) نام مي برد. ولي در روايات به كل قرآن ((احسن القصص )) اطلاق شده است و البته منافاتي ندارد كه در ميان تمام كتب آسماني ، تمام قرآن ((احسن القصص )) باشد و در ميان سوره هاي قرآن ، اين سوره ((احسن القصص )) باشد.. (10) تفاوت داستان هاي قرآن با ساير داستان ها:.1- قصّه گو خداوند است . (نحن نقص ).2- هدفدار است . (نقص عليك من ابناءالرّرسل ما نثبت به فؤادك ).(11) 3- حق است نه خيال . (نقص ّ عليك نبأ هم بالحق ).(12) 4- بر اساس علم است نه گمان . (فلنقصن ّ عليهم بعلم ).(13) 5- وسيله تفكر است نه تخدير. (فاقصص القصص لعلهم يتفكّرون ).(14) 6- وسيله عبرت است نه تفريح و سرگرمي . (لقد كان في قصصهم عبره).(15) داستان حضرت يوسف (احسن القصص ) است ، زيرا:.1- معتبرترين داستان هاست . (بما اوحينا).2- در اين داستان ، جهاد با نفس كه بزرگترين جهاد است ، مطرح مي شود.3- قهرمان داستان ، نوجواني است كه تمام كمالات انساني را در خود دارد. (صبر و ايمان ، تقوي ، عفاف ، امانت ، حكمت ، عفو و احسان ).4- تمام چهره هاي داستان خوش عاقبت مي شوند. مثلا يوسف به حكومت مي رسد، برادران توبه مي كنند، پدر بينايي خود را بدست مي آورد، كشور قحطي زده نجات مي يابد و دلتنگي ها و حسادت ها به وصال و محبت تبديل مي شود.5- در اين داستان مجموعه اي از اضداد در كنار هم طرح شده اند: فراق و وصال ، غم و شادي ، قحطي و پرمحصولي ، وفاداري و جفاكاري ، مالك و مملوك ، چاه و كاخ ، فقر و غنا، بردگي و سلطنت ، كوري و بينايي ، پاكدامني و اتهام ناروا بستن .نه فقط داستان هاي الهي ، بلكه تمام كارهاي خداوند ((احسن )) است زيرا:.بهترين آفريدگار است . (احسن الخالقين ).(16) بهترين كتاب را دارد. (انزل احسن الحديث ).(17) بهترين صورت گر است . (فاحسن صوركم ).(18) بهترين دين را دارد. (و من احسن دينا ممّن اسلم وجهه لله ).(19) بهترين پاداش را مي دهد. (ليجزيهم اللّه احسن ما عملوا).(20) و در برابر آن بهترين ها، خداوند بهترين عمل را از انسان خواسته است . (ليبلوكم ايّكم احسن عملا).(21) غفلت در قرآن به سه معني مطرح شده است :.الف : غفلت بد، نظير آيه ي (ان ّ كثيرا من الناس عن آياتنا لغافلون ) (22) همانا بسياري مردم از آيات ما به شدت غافلند.ب : غفلت خوب ، نظير آيه ي (الذين يرمون المحصنات الغافلات المؤمنات لعنوا في الدنيا و الاخره) (23) كساني كه بر زنان پاكدامن و بي خبر از فحشا تهمت زنا مي زنند در دنيا و آخرت لعنت شده اند.ج : غفلت طبيعي به معناي بي اطلاعي ، نظير همين آيه ي مورد بحث (و ان كنت من قبله لمن الغافلين ).پيام ها:
1- در داستان هاي قرآن ، قصّه گو خداوند است . (نحن نقص ّ)2- براي الگو دادن به ديگران ، بهترين ها را انتخاب ومعرفي كنيم .(احسن ..)3- قرآن احسن الحديث وسوره ي يوسف احسن القصص است . (احسن القصص )4- بهترين داستان ، آن است كه بر اساس وحي باشد. (احسن القصص بما اوحينا)5- قرآن بازگوكننده ي داستان ها، با بهترين وزيباترين بيان است .(احسن القصص )6- پيامبر امّي قبل از نزول وحي نسبت به تاريخ گذشته ، بي خبر و ناآشنا بود. (...لمن الغافلين )10-تفسير كنزالدقائق
11-هود، 120
12-كهف ، 13
13-اعراف ، 7
14-اعراف ، 176
15-يوسف ، 111
16-مؤمنون ، 4
17-زمر، 23
18-غافر، 64
19-نساء ، 125
20-نور، 38
21-هود، 7
22-يونس ، 92
23-نور، 23
