آيه: 92 قَالَ لاَ تَثْرَيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللّهُ لَكُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
ترجمه:
(يوسف ) گفت : امروز بر شما توبيخ و ملامتي نيست ، خداوند شما را مي بخشد و او مهربانترين مهربانان است .نكته ها:
((تثريب )) به معناي توبيخ ، گناه شمردن و ملامت زياد است .روز فتح مكه مشركان به كعبه پناهنده شده بودند، عمر گفت : ما امروز انتقام خواهيم گرفت . پيامبر (ص ) فرمود: امروز روز مرحمت است و از مشركان پرسيد: گمان شما نسبت به من امروز چيست ? گفتند: خير است ، تو برادر كريم ما هستي . پيامبر (ص ) فرمود: امروز كلام من همان كلام يوسف است ; (لا تثريب عليكم اليوم ) عمر گفت : من از حرف خودم شرمنده شدم .. (114) علي (ع) مي فرمايند: ((اذا قدرت علي عدوّك فاجعل العفو عنه شكر القدره عليه )) هرگاه بر دشمن خود پيروز شدي شكر آنرا، عفو دشمن قرار بده .. (115) در حديث مي خوانيم : دل جوان رقيق تر است . سپس امام اين آيه را تلاوت نموده و فرمودند: يوسف چون جوان بود فوري برادران را بخشيد.. (116)پيام ها:
1- سعه صدر، ابزار و وسيله رياست است . (لاتثريب عليكم اليوم )2- فتوت را از يوسف بياموزيم كه هم حق خود را بخشيد و هم از خداوند طلب آمرزش و عفو مي كند. (لاتثريب ... يغفر اللّه )3- گذشت و عفو از مردم بايد فوري باشد. (اليوم )4- همين كه خلافكار اعتراف كرد بپذيريد واو را خجل نكنيد. (انّا كنّا خاطئين . قال لاتثريب عليكم )5- گذشت خود را به همه اعلام كنيد تا ديگران هم سرزنش نكنند. (لاتثريب عليكم )6- عفو در اوج عزت و قدرت ، سيره اولياي خداست . (لاتثريب عليكم اليوم )7- عفو خداوند شامل كساني هم كه سالها موجب آزار دو پيامبر خدا (يوسف و يعقوب ) شده اند، مي شود. (ارحم الرّاحمين )8- آنجا كه بنده مي بخشد از خداوند كه ارحم الراحمين است چه انتظاري جز عفو داريم . (يغفر اللّه لكم )9- بخشيدن شرمندگان سيره ي الهي است . (يغفر در قالب مضارع آمده است )10- گذشت ستم ديدگان از ظالمين ، زمينه ساز شمول مغفرت الهي است ولي در آمرزش او به مغفرت و رحمت الهي نيز منوط است . (لا تثريب عليكم ... يغفر اللّه لكم و هو ارحم الراحمين )11- توصيف خداوند به مغفرت ورحمت (مانند ارحم اراحمين ) از آداب دعا و استغفار است .114-تفسير قرطبي
115-نهج البلاغه كلمات قصار 11
116-بحار، ج 12، ص 280