فصل نهم: وظيفه ما در فتنه ها - فراسوی غبار ندای انقلاب نسخه متنی

فصل نهم:
وظيفه ما در فتنه ها

مسئوليت در سلسله مراتب اسباب فتنه

ممکن است گفته شود: وقتي امري از سنّت هاي الهي است و بايد واقع شود، به عبارت
ديگر، مورد تقدير الهي است، نتيجه اش، نتيجه تقدير خداست و بايد پذيرفت و ما در
مقابل آن دست بسته ايم. از افرادي که ديدي سطحي دارند، زياد شنيده مي شود که در
مورد مشکلات پيش رو مي گويند: «اين امور از فتن ههاي آخرالزّمان است و چاره اي از
آن نيست و اين ها در سخنان بزرگان پيش بيني شده است »! حتّي وقتي به نحوه تربيت
فرزندان شان و رفتار خانواده هايشان شکايتي مطرح مي شود، مي گويند: «آخرالزّمان
است ديگر، اين ها مقتضاي زمان است و بايد پذيرفت »! اين گونه افراد در واقع با اين
منطق، مي خواهند خودشان را تبرئه کنند.

نظير اين سؤال، شبهه اي است که در مورد فتنه
هاي شيطان مطرح مي شود. به اين بيان که خدا خواسته انسان ها آزمايش شوند، شيطان
را هم خلق کرده براي اين که اين نقش را ايفا کند؛ پس شيطان نبايد مورد رجم و لعن
قرار گيرد. البته نظير اين شبهه در ساير اسباب فتنه هم مطرح مي شود؛ به اين صورت که
وقتي خدا خواسته اين فتن هها واقع شود: «... إِنْ هِيَ إِلاَّ فِتْنَتُكَ تُضِلُّ بِها مَنْ تَشاءُ وَ تَهْدي
مَنْ تَشاء ... 1 » ، ديگر نبايد آن ها را مؤاخذه کرد؛ چراکه آن ها اسباب امتحان هستند!
همه اين شبهات از مقايسه بين آزمايش هاي انساني با آزمايش هاي إلهي پيدا م يشود.

مثلاً وقتي در نظر مي گيريم که مدير يک دبيرستان کسي را براي طراحي سؤالات و
برگزاري امتحان معيّن مي کند، و او اين کار را انجام مي دهد، مي گوئيم: بايد ممنون او
باشد؛ چراکه هم سؤالات را طرح کرده و هم امتحان را برگزار کرده است. چنين کسي
در برابر اشتباه شرکت کنندگان، مسئوليّتي ندارد. اين گونه موارد را با آزمايشات إلهي
مقايسه مي کنيم و مي گوئيم: خدا ابليس را خلق کرده براي اين که مردم به وسيله او
آزمايش شوند؛ در اين صورت او عامل آزمايش است؛ پس چرا بايد او را مذمّت کنند
و او را عامل گمراهي افراد بدانند؟ اين ها سه شبهه شبيه به هم هستند.