آيه: 119 إِلاَّ مَن رَّحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لأَمْلأنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ - تفسیر نور سوره هود نسخه متنی

آيه: 119 إِلاَّ مَن رَّحِمَ رَبُّكَ وَلِذَلِكَ خَلَقَهُمْ وَتَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لأَمْلأنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ

ترجمه:

مگر كسى كه پروردگارت به او رحم كند، و )خداوند( براى همين )رحمت( مردم را آفريد، و فرمان پروردگارت صادر شده كه دوزخ را از جنّ و انس پر خواهد كرد.

نكته ها:

بعضى گفته اند: معناى آيه اين است كه مردم دائماً اختلاف دارند، مگر كسانى كه در سايه ى لطف و رحمت الهى، گرفتار اختلاف نشوند و خداوند براى همين وحدت كلمه، آنان را آفريد. (518)

فلسفه ى آفرينش انسان، در آيات قرآن با عناوين مختلفى مطرح شده است: در يك جا مى خوانيم: و ما خلقت الجنّ و الانس الاّ ليعبدون (519) كه دليل آفرينش جنّ و انسان، عبادت آنها دانسته شده است. در جاى ديگرى مى فرمايد: الذى خلق الموت و الحياة ليبلوكم ايّكم احسن عملا (520) يعنى خداوند، مرگ و حيات را آفريد تا شما را بيازمايد. و در آيه ى فوق نيز آمده است: لذلك خلقهم يعنى ما انسان ها را آفريديم تا مشمول رحمت خويش نماييم. در ظاهر به نظر مى رسد كه فلسفه ى آفرينش انسان، سه عنوان متفاوت يعنى: عبادت، آزمايش و رحمت است. امّا با كمى دقّت نظر متوجّه مى شويم كه هر سه موضوع داراى يك نقطه ى مشترك هستند و آن تكامل روحى و معنوى انسان هاست.

در آيه ى قبل آمد كه انسان آزاد است و در آخر اين آيه مى فرمايد: ما حتماً دوزخ را از انسان و جنّ پر مى كنيم. آنچه از جمع بين اين دو آيه فهميده مى شود، اين است كه انسان در انتخاب راه آزاد است، ولى به خاطر پذيرش راه باطل، جهنّمى مى شود.

در روايات متعدّد آمده است كه نمونه ى روشن اختلاف مردم، مسأله ى رهبرى معصوم است كه طبيعتاً به جز آن گروه كه مشمول رحمت الهى و در خط اهل بيت عليهم السلام و پيشوايان معصوم قرار گرفته اند، بقيه ى مردم منحرف شده اند. (521 )

امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند انسان را آفريد تا كارهايى انجام دهد و مستحقّ رحمت الهى شوند. (522)

پيام ها:

1- تنها راه برچيده شدن اختلافات، لطف و رحمت الهى است.الاّ مَن رحم ربّك

2- عامل وحدت، فقط امدادهاى الهى است و محورهاى دنيوى و مادّى، امورى فانى، مقطعى، يك بعدى و خيالى اند.الاّ مَن رحم ربّك

3- فلسفه ى خلقت بشر، پذيرش و دريافت رحمت الهى است.و لذلك خلقهم

4- خداوند قوانين و سنّت هايى را بر خود لازم كرده است.و تمّت كلمة ربك

5 - قهر حتمى الهى، بعد از لطف او و فرستادن انبيا و كتب و موعظه و هشدار و مهلت دادن مطرح است.رحم ربك... لاملأنّ جهنّم

6- خداوند با قرار دادن فطرت و عقل از درونِ انسان و ارسال انبيا و كتب آسمانى از بيرون، حجّت را بر مردم تمام كرده استو تمّت كلمة ربّك

7- جهنّم محدوديّت دارد.لاملأنّ جهنّم

8 - جنّ نيز مانند انسان، داراى تكليف و كيفر وپاداش است. من الجنّة والناس

518-تفسير اطيب البيان.
519-ذاريات، 56.
520-ملك، 2.
521-تفسير كنزالدقائق.
522-تفسير نورالثقلين ؛ توحيد صدوق، ص 403.