قلمرو وصيّت نامه سياسى ـ الهى حضرت امام(قدس سره)، بسى گسترده است و اختصاص به كشور، مكتب و ملّت خاصّى ندارد، جهان شمول و فراگير است. محتواى رهنمودهاى حضرت امام(قدس سره) در وصيّت نامه را مى توان در سه بخش زير خلاصه كرد: 1. رهنمودهايى كه به مردم امروز ايران اختصاص دارد. 2. رهنمودهايى كه به واحدها و اداره هاى خاص، اختصاص دارد. 3. رهنمودهايى كه مربوط به بشر و بيرون از مدار محدوديّت هاى فوق است.
پرسش
1. ضرورت تدريس وصيّت نامه امام(قدس سره) در مراكز علمى و آموزشى كشور را بيان كنيد. 2. مخاطبان اين وصيّت نامه چه كسانى هستند؟ 3. تفاوت ميان وصيّت نامه حقوقى و اخلاقى چيست؟ 4. محتواى اين وصيّت نامه را به چند دسته مى توان تقسيم كرد؟
درس دوم :ولايت
الف. اهمّيّت ولايت و امامت
بدون ترديد حضرت امام كه مؤيَّد به تأييدهاى الهى بود و نيابت عظماى حضرت بقية اللّه الاعظم ـ رُوحى لِتُرابِ مَقْدَمِهِ الفِدا ـ را عهده دار بود بهتر مى دانست كه اساس كار چيست. او مى دانست كه هيچ چيزى به قدر «ولايت» مورد عنايت پروردگار متعال نيست; «وَلَمْ يُنادِ بِشَىء كَما نُودِىَ بِالْوِلايَةِ». و نيز مى دانست كه «عبادت» بدون «ولايت» مقبول درگاه حضرت احديّت نخواهد بود به گفته شاعر: نماز بىولاى او نماز بىوضو بوَد***به دشمن على بگو نماز خود قضا كند علاّمه امينى(قدس سره) در الغدير مى نويسد: در بيانى از امام باقر(عليه السلام) آمده است: لو انّ رجلا قام ليله و صام نهاره و تصدّق بجميع ماله و حجّ جميع دهره و لم يعرف ولاية ولى اللّه فيو و يكون جميع اعماله بدلالته اليه، ما كان له على اللّه حقّ فى ثوابه و لاكان من اهل الايمان ; اگر كسى شب را در نماز و روز را روزه دار باشد، همه اموال خود را انفاق كند و همه ساله، حجّ به جاى آورد، ولى ولايت ولىّ اللّه را نشناسد (از او پيروى نكند) و همه اعمال خود را مطابق راهنمايى او انجام ندهد، او را در پيشگاه خدا ثوابى نيست و در شمار مؤمنان نخواهد بود. آرى، عبادت بايد با هدايت و امامت حجّت الهى انجام گيرد. بر اين اساس، در زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله) و امامان(عليهما السلام)، ايشان هدايت گر امّت بوده اند و در دوران غيبت، هر كس يا بايد در دين شناسى، متخصّص باشد و يا بايد در فروع و احكام فردى از مجتهد جامع الشرايط تقليد كند. فلسفه وجودى رساله هاى عمليّه نيز جز اين نيست. پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در ضمن رهنمود معروف به «حديث ثقلين» اهمّيّت و جاودانگى ولايت را به همگان خاطر نشان ساخته اند. مهم ترين نكته هاى مربوط به «ثقلين» را در مباحث زير پى مى گيريم.