چشمه خورشید نسخه متنی

پاسخ

اى كاش 'ابن خلكان' براى ادعاى خود دليلى ذكر مى كرد و حتى يك نفر را براى نمونه از كسانى كه در انتساب نهج البلاغه به امام على "ع" ترديد روا داشته اند، نام مى برد و به ذكر اينكه ميان مردمان درباره گردآورنده ى نهج البلاغه اختلاف نظر وجود دارد كه آيا سيد مرتضى آن را گرد آورده است يا برادرش سيد رضى، اكتفا نمى كرد. [ مصادر نهج البلاغه، ج 1، ص 103. ] ولى وى هيچ دليلى براى اين ادعا عرضه نمى كند و منبعى هم براى اختلاف مردمان درباره ى مولف نهج البلاغه و گفته برخى افراد درباره ى مجعول بودن آن ذكر نمى كند. [ پژوهشى در اسناد و مدارك نهج البلاغه، ص 48. ]
جالب آن است كه تمام پيروان 'اب خلكان' در اين مورد، هرگز در صدد برنيامده اند كه براى اين مدعا دليلى متقن بيابند و همان اوهام را عينا تكرار كرده اند، حال آنكه هيچ كس ترديد ندارد كه كتاب المجازات النبويه و كتاب حقائق التاويل و كتاب خصائص الائمه از تاليفات سيد رضى است، [ ن. ك: مصادر نهج البلاغه، ج 1، صص 109 -103. ] و شريف رضى در پنج جاى كتاب المجازات النبويه تصريح نموده كه وى نهج البلاغه را از مجموعه ى سخنان و مكتوبات اميرمومنان "ع" گرد آورى نموده است. [ ن. ك: ابوالحسن محمد بن الحسين الموسوى "الشريف الرضى"، المجازات النبويه، شرح و تحقيق طه محمد الزيتى، دارالاضواء، بيروت، 1406، ق. صص 387 و 247 و 195 و 63 و 36 -35. ] همچنين در كتاب حقائق التاويل اين مطلب را عنوان كرده كه وى كتابى از مجموعه ى خطبه ها و نامه ها و موعظه ها و حكمتهاى على "ع" تاليف كرده و آن را نهج البلاغه ناميده است. [ ن. ك: حقائق التاويل، ج 5، ص 167. ]شريف رضى در مقدمه ى نهج البلاغه نيز آورده است كه در آغاز جوانى و طراوت زندگانى به تاليف كتابى در خصايص و ويژگيهاى ائمه "ع" دست زده كه مشتمل بر خبرهاى جالب و سخنان برجسته ى آنان بوده ولى پس از گردآورى خصايص اميرمومنان "ع" موانع ايام و گرفاريهاى روزگار او را از تمام كردن باقى كتاب بازداشته است. وى سپس توضيح داده كه در پايان اين كتاب نمونه هايى از سخنان كوتاه على "ع" را آورده و همين سبب شده است تا گروهى از دوستانش اصرار ورزند كه مجموعه اى از كلام اميرمومنان "ع" را گرد آورد و بدين ترتيب تاليف شده است. [ مقدمه نهج البلاغه، صص 34 -33. ] بنابراين هيچ ترديدى وجود ندارد كه نهج البلاغه تاليف سيد رضى است و نه سيد مرتضى. اما چگونه جرئت كرده اند كه به شخصيتى منزه چون سيد رضى ه از والاترين و گرانقدرترين عالمان اماميه است، چنين تهمتى بزنند؟ شخصيتى كه از نظر پارسايى و پرواپيشگى و پاكدامنى كم نظير است. [ ن. ك: الكنى و الالقاب، ج 2، ص 248، عبقريه الشريف الرضى، ج 2، صص 138 -136. مصادر نهج البلاغه، ج 1، صص 110 -109. ]