شناخت على از زبان على در نهج البلاغه
براى شناخت صاحب نهج البلاغه، بهتر آن است كه به همين كتاب شگفت مراجعه شود و با على "ع" از خلال كلمات نورانى خودش آشنا شد.تربيت شده ى پيامبر اكرم
'و قد علمتم موضعى من رسول اله- صلى الله عليه و آله- بالقرابه القربيه، و المنزله الخصيصه. وضعنى فى حجره و انا ولد يضمنى الى صدره و يكنفنى فى فراشه و يمسنى جسده و يشمنى عرفه. و كان يمضع الشى ء ثم يلقمنيه و ما و جد لى كذبه فى قول و لا خطله فى فعل.و لقد قرن الله به- صلى الله عليه و اله- من لدن ان كان فطيما اعظم ملك من ملائكته يسلك به طريق المكارم و محاسن اخلاق العالم، ليله و نهاره. و لقد كنت اتبعه اتباع الفصيل اثر امه، يرفع لى فى كل يوم من اخلاقه علما و يامرنى بالاقتداء به. و لقد كان يجاور فى كل سنه بحراء فاراه و لا يراه غيرى. و لم يجمع بيت واحد يومئذ فى الاسلام غير رسول الله- صلى الله عليه و آله- و خديجه و انا ثالثهما. ارى نور الوحى و الرساله و اشم ريح النبوه. و لقد سمعت رنه الشيطان حين نزل الوحى عليه- صلى الله عليه و آله- فقلت يا رسول الله ما هذه الرنه؟ فقال: هذا الشيطان قد ايس من عبادته. انك تسمع ما اسمع و ترى ما ارى، الا انك لست بنبى و لكنك لوزير و انك لعلى خير.' [ همان خطبه ى 192. ]
شما بخوبى جايگاه مرا از نظر خويشاوندى و قرابت و منزلت و مقام ويژه نسبت به رسول خدا "ص" مى دانيد. او مرا در دامن خويش پرورش داد. من كودك بودم، او مرا همچون فرزندش در آغوش خيش مى فشرد و در استراحتگاه مخصوص خويش جاى مى داد، بدنش را به بدنم مى چسبانيد و بوى پاكيزه ى او را استشمام مى كردم، غذا را نرم مى كرد و در دهانم مى گذاشت. هرگز دروغى در گفتارم نيفت و اشتباهى در كردارم پيدا ننمود.
از همان زمان كه رسول خدا "ص" را از شير گرفتند، خداوند بزرگترين فرشته از فرشتگان خويش را مامور ساخت تا شب و روز وى را به راههاى بزرگوارى و درستى و اخلاق نيك سوق دهد. من همچون سايه اى به دنبال او حركت مى كردم و آن حضرت هر روز نكته اى تازه از اخلاق نيك را براى من آشكار مى ساخت و مرا فرمان مى داد كه به او اقتدا كنم. وى مدتى از سال، مجاور كوه حرا مى شد، تنها من او را مشاهده مى كردم و كسى جز من او را نمى ديد. در آن روز غير از خانه ى رسول خدا " ص" خانه اى كه اسلام در آن راه يافته باشد وجود نداشت و من نفر سوم آن خانه بودم كه اسلام در ان راه يافته بود. من نور وحى و رسالت را مى ديدم و نسيم نبوت را استشمام مى كردم. به هنگام نزول وحى بر محمد "ص" صداى ناله شيطان را شنيدم. از رسول خدا "ص" پرسيدم: اين ناله
چيست؟ فرمود: اين شيطان است كه پرستش خويش مايوس گرديده است. تو آنچه را من مى شنوم، مى شنوى و آنچه را من مى بينم، مى بينى، تنها فرق من و تو اين است كه تو پيامبر نيستى، بلكه وزير منى و بر طريق و جاده خير و درستى قرار دارى .
على "ع" كودكى بيش نبود كه پيامبر سرپرستى او را پذيرفت و چون فرزندى دلبند به تربيتش همت گماشت و او را به بهترين و والاترين كمالات راه نمود. شاخصه ى شخصيت على "ع" آن بود كه هرگز دروغى در گفتارش راه نيافت و هرگز خطايى در رفتارش ظهور نكرد. او پيوسته در همه جا كنار رسول خدا "ص" بود و هرگز از مقتداى خود جدا نشد. محمد "ص" و على "ع" از يك شجره ى نورانى بودند و على "ع" بهترين يار و ياور محمد "ص" و وزيرى شايسته براى او بود.