ابراهيم، اسوه توحيد و خدا محورى
براى يافتن بهترين شاخصه تبليغ ابراهيمى، بايد به بررسى آيات مربوط به دعوت او اهتمام ورزيم تا باكشف و استخراج صفات اين پيامبر و شيوههاى دعوتش، به شيوه محورى يا اساسىترين شاخصه دعوتش پى
ببريم. با دقت در مضمون آيات حكايت كننده احتجاج ابراهيم با نمرود، مجادله او با خورشيدپرستان،
گفتوگو با پدر و راز و نياز با خدا و ديگر آيات، روشن مىگردد كه خدامحورى و توحيد، محور تمام
تلاشهاى تبليغى و بلكه محور حيات پربركت اوست؛ و اين به جهت جو شرك آلود و كفر آميز حاكم بر آن
جامعه بوده كه پرستش خدايان دروغين، از سنگ و چوب گرفته تا خورشيد و ماه در آن رواجى آشكار داشت؛
در مناظره با پدر و قوم، بيانات متعددى حاكى از خدا محورى اوست، مانند:قالَ بَلْ رَبُّكُمْ رَبُّ السَّمواتِ وَالأَرضِ الَّذِى فَطَرَهُنَّ وَأَنَا عَلى ذلِكُمْ
مِنَ الشّاهِدِينَ.(5)پس از بناى بيت الله مىگويد:رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ؛(6)پروردگارا از ما بپذير. بهراستى تو شنواى دانايى.پس از محاجّه با ستاره پرستان:إِنِّى وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذِى فَطَرَ السَّمواتِ وَالأَرضَ حَنِيفاً وَما أَنَا مِنَ
المُشْرِكِينَ؛(7)من از روى اخلاص، پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است و
من از مشركان نيستم.و حتى در پايان عمر، به عنوان وصيت بر توحيد تأكيد مىورزد:وَوَصّى بِها إِبْراهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يا بَنِىَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى لَكُمُ
الدِّينَ فَلاتَمُوتُنَّ إِلّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ؛(8)و ابراهيم و يعقوب، پسران خود را به همان آيين سفارش كردند: اى پسران من، خداوند براى شما اين دين را
برگزيد؛ پس البته نبايد جز مسلمان بميريد.از سوى ديگر بخش قابل توجهى از آيات حكايت كننده داستان ابراهيم را مناجاتها و راز و نيازهاى
پرمحتواى ابراهيم با پروردگارش تشكيل مىدهد، به طورى كه از ميان حدود120 آيه مربوط به دعوت
ابراهيم، حدود سى آيه، گفتوگوهاى ابراهيم خليل را با خداوند متعال باز گو مىكند. از همين رو، حق
تعالى او و پيروانش را اسوه اميدواران به خدا و روز قيامت معرفى مىفرمايد:لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللَّهَ وَاليَوْمَ
الآخِرَ؛(9)قطعاً براى شما در پيروى از آنان سرمشقى نيكوست يعنى براى كسى كه به خدا و روز بازپسين اميد مىبندد.