محور سوم: ابتكار عمل در دعوت
از جمله راهكارهاى اساسى تبليغ رسول گرامى اسلام، فعاليت پىگير و ابتكار عمل مدام در ايجادفرآيندهاى تبليغى با دامنهها و وسعتهاى مختلف است؛ پيامبر(ص) با بهرهگيرى از روحيه شاد و فعال و
با روى گشاده و پذيراى همگان، همواره در صدد يافتن دوستان و معاشران جديد يعنى شكار دلها بود. اين
امر به گسترش دامنه دعوت به افراد، قبايل، شهرها و قريههاى دور و نزديك منجر مىگشت. نكته اساسى در
اين است كه پيامبر هيچگاه به اميد مراجعه آدميان به او براى كسب تكليف و جلب هدايت در جايى نيارميد
و ننشست، بلكه همواره در پى يافتن گوشهاى شنوا و دلهاى حقپذير و كامهاى تشنه هدايت بود. جمله
مشهور امام على(ع) در نهج البلاغه از گوياترين تعابير در اين باب است كه او را (39)
تحرك بسيار و تلاش بى وقفه پيامبر اكرم(ص) بويژه در سيزده سال نخست بعثت كه دوران ويژه دعوت فردى و
اجتماعى بود در تاريخ تبليغ دينى بى نظير است. مجموعه آيات قرآنى و روايات وارده در اين زمينه نشان
مىدهد كه پيامبر هيچگاه از كار دعوت مستمر و تبليغ دائم غافل نبود و در اين مسير، روز و شب و خستگى
و نوميدى نمىشناخت و از هيچ نوع فداكارى دريغ نمىكرد.مراجعهاى مختصر به آيات قرآن كه پيامبر را از تلاش بيش از حد وظيفه و توانش منعمىكند در اثبات
مطلب فوق كافى است:فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَّفْسَكَ عَلى آثارِهِمْ إِنْ لَمْيُؤْمِنُوا بِهذَا الحَدِيثِ
أَسَفاً؛(40)شايد، اگر به اين سخن ايمان نياورند، تو جان خود را از اندوه، در پيگيرى كارشان تباهكنى.طه * ما أَنْزَلْنا عَلَيْكَ القُرآنَ لِتَشْقى؛(41)طاها، قرآن را بر تو نازل نكرديم تا به رنج افتى.وَماأَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ؛(42)و تو وكيل و اختيار دار آناننيستى.إِنَّما أَنْتَ مُذَكِّرٌ * لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ؛(43)تو تنها تذكر دهندهاى و بر آنان سلطه ندارى.