شيوههاى دعوت ابراهيم
پيامبرى چون ابراهيم با آن همه مدح و ثنايى كه قرآن در حق او ابراز داشته و با آن تأكيد بر توحيد و خدامدارى، بايستى پياده كننده روشهاى اصيل دعوت و مبتكر شيوههاى جديد تبليغ باشد. و چنين بوده است
كه قرآن دربارهاش فرموده: وَإبراهيمَ الَّذِى وَفَّى.(10) (و همان ابراهيم كه وفا كرد.) اينك به
معرفى و شرح شيوههاى كلى دعوت ابراهيمى و روشهاى عملى آن مىپردازيم:
1 . شيوه كلى، بيان شجاعانه عقايد توحيدى
در محيط و اجتماعى كه شرك و كفر در آن ريشه دوانده و همه زواياى آن را فرا گرفته است، اظهار و ترويجتوحيد مستلزم شجاعتى كم نظير است كه در شخصيت خدايى ابراهيم وجود داشت؛ او دربرابر پدر يا عمو، ادب و
شجاعت را يكجا به ظهور مىرساند و به دعوت او مىپردازد، دربرابر گروههايى از مردم كه به پرستش
اجرام آسمانى دلخوش بودند، به توحيد فرامىخواند. در مقابل نمرود نيز با همان صلابت مىايستد و
نداى توحيد سر مىدهد؛إِذْ قالَ لِأَبِيهِ وَقَوْمِهِ ما هذِهِ التَّماثِيلُ الَّتِى أَنْتُمْ لَها عاكِفُونَ؛(11)چون به پدر خوانده و قوم خود گفت: اين مجسمههايى كه ملازم آنها شدهايد چيستند؟ قالَ لَقَدْ كُنْتُمْ أَنْتُمْ وَآباؤُكُمْ فِى ضَلالٍ مُبِينٍ؛(12)گفت: قطعاً شما و پدرانتان در گمراهى آشكارى بوديد.قالَ بَلْ رَبُّكُمْ رَبُّ السَّمواتِ وَالأَرضِ الَّذِى فَطَرَهُنَّ وَأَنَا عَلى ذلِكُمْ
مِنَ الشّاهِدِينَ؛(13)گفت: نه بلكه پروردگارتان، خداى آسمانها و زمين است، همان كسى كه آنها را پديد آورده است و من بر اين
از گواهانم.قالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لايَنْفَعُكُمْ شَيْئاً وَلايَضُرُّكُمْ أُفٍّ
لَكُمْ وَلِما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَفَلا تَعْقِلُونَ؛(14)گفت: آيا به جز خدا چيزى را مىپرستيد كه هيچ سود و زيانى به شما نمىرساند؟ اف بر شما و آنچه غير از
خدا مىپرستيد. مگر نمىانديشيد؟ در مناظره با نمرود :إِذ قالَ إِبْراهِيمُ ربِّىَ الَّذِى يُحْيِى وَيُمِيتُ قالَ أَنا أُحْيِى وَأُمِيتُ قالَ
إِبْراهِيمُ فَإِنَّ اللَّهَ يَأْتِى بِالشَّمْسِ مِنَ المَشْرِقِ فَأْتِ بِها مِنَ
المَغْرِبِ؛(15)