تعلیم و تربیت در اسلام نسخه متنی

و افراد فوق العاده اي بوده اند از قبيل " نظام " و " ابوالهذيل علاف " - در مقابل اين مرد خضوع مي كردند . شبلي نعمان در كتاب " تاريخ علم كلام " مي نويسد كه " ابوالهذيل علاف " كسي بود كه همه از بحث با او احتراز داشتند ( يعني اينقدر قوي بود ) و او از تنها كسي كه بيم داشتبا او بحث كند هشام بن الحكم بود . . 3 سوره زمر ، آيه . 20 . 4 اينجا كلمه " سماع " هم نيست . نمي گويد : سمع القول يا يسمعون القول ، مي فرمايد : يستمعون القول يعني به سخنان گوش فرا مي دهند ، در سخنان دقت مي كنند . چون " سماع " باور مي كنند و همان را به كار مي بندند ، يا همه را يكجا رد مي كنند ؟ فيتبعون احسنه ، نقادي مي كنند ، سبك سنگين مي كنند ، ارزيابي مي كنند ، آن را كه بهتر است انتخاب مي كنند و آن بهتر انتخاب شده را پيروي مي نمايند .

آنوقت مي فرمايد : چنين كساني هستند كه خدا آنها را هدايت كرده ( يعني هدايت الهي يعني اين ، استفاده از نيروي عقل يعني اين ) و اولئك هم اولوا الالباب ا ينها به راستي صاحبان عقل هستند . اين ، دعوت عجيبي است .

حضرت خطاب به هشام اينطور مي فرمايد : يا هشام ان الله تبارك و تعالي بشر اهل العقل و الفهم في كتابه فقال خدا اهل عقل و فهم را بشارت داده و فرموده : فبشر عباد الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه . . . از اين آيه و حديث كاملا پيداستكه يكي از بارزترين صفات عقل براي انسان همين تمييز و جدا كردن است ، جدا كردن سخن راست از سخن دروغ ، سخن ضعيف از سخن قوي ، سخن منطقي از سخن غير منطقي ، و خلاصه غربال كردن . عقل آنوقت براي انسان عقل استكه به شكل غربال دربيايد ، يعني هر چه را كه وارد مي شود سبك سنگين كند ، غربال كند ، آنهايي را كه به درد نمي خورد دور بريزد و به درد خورها را نگاه دارد . حديثي هست كه ظاهرا از پيغمبر اكرم ، و ناظر به همين مطلب است ، و از اين احاديث زياد است . مي فرمايد : كفي بالمرء

با " استماع " فرق مي كند : " سماع " يعني شنيدن ولو اينكه انسان نخواسته باشد بشنود . " استماع " گوش فرا دادن است .