آخربيني
يكي ديگر از خواص عقل كه تربيت عقل افراد بايد بر اين اساس باشد مسأله آينده را به حساب آوردن است كه روي اين مطلب نيز در تربيتهاي اسلامي زياد تكيه مي شود كه خودتان را در زمان حال حبس نكنيد ، به آينده توجه داشته باشيد و عواقب و لوازم و نتايج نهائي كار را در نظر بگيريد . حديث معروفي هست كه ما در " داستان راستان " نقل كرده ايم كه شخصي مي آيد خدمت حضرت رسول و عرض مي كند : يا رسول الله ! مرا موعظه بفرمائيد . حضرت به او فرمود آيا اگر بگويم به كار مي بندي ؟ گفت : بلي . باز حضرت تكرار كرد : آيا اگر بگويم به راستي به كار مي بندي ؟ گفت : بلي . يك دفعه ديگر هم حضرت اين جمله را تكرار فرمود . اين سه بار تكرار كردن براي اين بودكه حضرت مي خواست كاملا او را براي آن حرفي كه مي خواهد بگويد آماده كند . همينكه سه بار از او اقرار گرفتند و آماده اش كردند فرمودند : اذا هممت بامر فتدبر عاقبته ( 2 ) " هر كاري را كه به آن تصميم مي گيري ، آن1. سوره بقره ، آيه 163 و 164 .2. بحارالانوار . 130 / 77 .