لطفا منتظر باشید ...
2. پرهيز از سخن بدون علم و عمل
كاملاً روشن است كه مبلغ بايد سخن بگويد. ولى هر سخنى مطلوب نيست، مبلغ بايد بگونه اى سخن بگويد كه:
زيبا ولى بى محتوا نباشد. زيرا:
(شياطين الانس و الجنّ يوحى بعضهم الى بعض زخرف القول غروراً...)(638)
«شيطان هاى انس و جن بعضى از آنها با بعض ديگر، سخنان آراسته ظاهر فريب اظهار كنند.»
بى مطالعه نباشد. يعنى جوانب مختلف سخن را با مطالعه قبلى بررسى كند و نسبت به آنها آگاه شود زيرا خداوند متعال مىفرمايد:
(و لا تقف ما ليس لك به علم انّ السّمع و البصر و الفؤاد كلّ اولئك كان عنه مسؤولاً)(639)
«(اى انسان!) آنچه را كه نسبت به آن آگاهى ندارى دنبال مكن كه چشم و گوش و دل همه مسئولند.»
بدون علم نباشد كه سخن بدون آگاهى نزد خدا گناه بزرگى است ؛
(و تقولون بافواهكم ما ليس لكم به علم و تحسبونه هيّناً و هو عنداللّه عظيم)(640)
«و شما چيزى را با زبان هايتان مىگوييد كه به آن علم نداريد و كار را سهل و كوچك مىپنداريد در صورتى كه نزد خدا بسيار بزرگ است.»
مبلغ بايد با بينش كامل مردم را به سوى خدا بخواند. همانگونه كه رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم عمل مىكرد؛
(ادعوا الى اللّه على بصيرة انا و من اتّبعنى)(641)
«من و پيروانم، خلق را با بصيرت به سوى خدا مىخوانيم.»
و بدون عمل نباشد كه مبلغ آگاه، ولى بى عمل، موعظه هايش در قلب ها اثرى نمى كند؛
«انّ العالم اذا لم يعمل بعلمه زلّت موعظته عن القلوب»(642)
و به خاطر عمل نكردن به علم خود سرزنش مىشود؛
(لم تقولون ما لا تفعلون)(643).
«چرا آنچه انجام نمى دهيد بر زبان جارى مىكنيد؟!»
(اتامرون الّناس بالبرّ و تنسون انفسكم)(644)
«آيا مردم را به نيكى امر مىكنيد و خود را فراموش مىكنيد؟!»
اين گونه سخن گفتن، سخت خداوند را به خشم و غضب مىآورد؛
(كبر مقتاً عنداللّه ان تقولوا مالا تفعلون)(645)
و مقام عالم بى عمل را تا حد حمار، تنزّل مىدهد؛
(مثل الّذين حمّلوا التّوراة ثم لم يحملوها كمثل الحمار يحمل اسفاراً)(646)
«وصف كسانى كه علم تورات را تحمل كردند سپس خلاف آن را عمل كردند همانند اُلاغى مىباشند كه كتاب هايى بر پشت حمل مىكند.»
