لطفا منتظر باشید ...
20. مختصر و مفيد
از صفات ديگر سخن، مختصر بودن آن است. مبلّغ نبايد با طولانى كردن نوشته يا سخن خود، سبب خستگى مردم شود چرا كه انسان بطور طبيعى از شنيدن سخنان طولانى خسته مىشود.
امام كاظم عليه السلام مىفرمايد:«من محا طرائف حكمته بفضول كلامه فكانّما اعان هواه على هدم عقله»(189)
«هر كس با زوايد سخن خود، شيرينى و زيبايى حكيمت را محو كند گويا بر نابودى عقل خود اقدام كرده است.»
حضرت على عليه السلام مىفرمايد: «خير الكلام ما لايملّ و لايقلّ»(190)
«بهترين سخن آن است كه نه كم باشد و نه ملال آور.»
كم گوى و گزيده گوى چون درّ كز اندك تو جهان شود پر
بطور كلى ذهن انسان بگونه اى است كه جملات كوتاه را بهتر مىپذيرد و كلمات قصار بيشتر در ذهن مىماند. شايد به همين دليل بسيارى از فرمايشات رسول اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم و امامان معصوم عليهم السلام به صورت كلمه قصار بوده است با اطمينان مىتوان گفت كه يكى از عوامل عدم تمايل كودكان و جوانان به مساجد و مكان هاى مذهبى، سخنرانى هاى طولانى و خسته كننده است.
در صورتى كه مبلّغ سخنان كوتاه و پربارى را براى مخاطبان خود ارائه دهد اين عمل در جلسات بعد نيز ادامه خواهد داشت و «كمِ با دوام» از «زيادِ خسته كننده» بهتر است:
(قليل يدوم عليك خير من كثير ملول)(191)
چه بسيار سخنرانى هاى طولانى كه فايده چندانى ندارد و مبلّغ در مقابل وقت فكر مردم مسئول است. بايد در كمترين زمان مفيدترين مطالب به مخاطبان برسد. چنانكه سنت پيامبر گرامى صلّى الله عليه وآله وسلّم نيز سخنرانى هاى كوتاه و مفيد بوده است.
مؤمنان رستگار از سخنان لغو و بيهوده دورى مىكنند:
(والّذينهم عن اللّغو معرضون)(192)
و آموختن سخنان مضّر و بى فايده مورد انتقاد شديد قرآن است:
(و يتعلّمون ما يضرّهم و لا ينفعهم)(193)
و پيامبر اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم در دعاى خود مىگويد:
«اللّهم انّى اعوذبك من علم لاينفع»(194)
«خداوندا از علمى كه نفع نمى رساند به تو پناه مىبرم.»
