وظايف مبلّغ
1. خودسازى و تبليغ عملى
از آنجا كه دعوت مردم به راستى و درستى و به تقواى الهى، دلِ پاك مىخواهد و كلامِ انسان بى تقوا نمى تواند چندان اثرى بر مردم داشته باشد، مبلّغ بايد در راه خودسازى و زدودن زنگارهاى قلبِ خويش، تلاش فراوان داشته باشد و لحظه اى از حركت در مسير كمال انسانى خويش باز نايستد.
آيينه، زمانى مىتواند عيب ديگران را بازگو كند كه خودش غبار آلود و زنگارزده نباشد.
قرآن مىفرمايد: (اتامرون النّاس بالبّر و تنسون انفسكم)(582)
«آيا مردم را به نيكى دستور مىدهيد و خودتان را فراموش كرده ايد.»
در جاى ديگر مىفرمايد: (لِمَ تقولون ما لاتفعلون)(583)
«چرا آنچه را انجام نمى دهيد، مىگوييد؟»
توجه به عبادت و شب زنده دارى عامل مؤثرى در خودسازى است ؛
(و من اللّيل فتهجّد به نافلة لك عسى ان يبعثك ربّك مقاماً محموداً)(584)
«پاسى از شب را از خواب برخيز و قرآن (و نماز) بخوان. اين يك وظيفه اضافى براى توست، تا پروردگارت تو را به مقامى در خور ستايش برانگيزد.»
(قم اللّيل الاّ قليلاً... و رتّل القرآن ترتيلاً)(585)
«شب را به جز كمى از آن برخيز... و قرآن را با دقت و تاءمل بخوان.»
آرى، كسى مخاطبِ (قم فانذر) مىشود كه (قم اللّيل) بر او نازل شده باشد.
مبلغى كه مىخواهد انذار كند، بايد آثار انذار در وجودش ظاهر شود به اينكه شب ها به خاطر ترس از عاقبت گناهان، به درگاه خدا گريه و زارى كند؛
(انّ ناشئة اللّيل هى اشدّ وطاً و اقوم قيلاً)(586)
«مسلماً برنامه (عبادت) شبانه پابرجاتر و با استقامت تر است.»
مبلغى كه همنشين دنياطلبان باشد، نمى تواند در راه خودسازى خويش قدم بردارد. به همين دليل است كه خداوند متعال دستور به اعراض از دنياپرستان مىدهد و مىفرمايد:
(فاعرض عن مّن تولّى عن ذكرنا و لم يرد الاّ الحيوة الدّنيا)(587)
«پس، از كسى كه از ياد ما روى برمى گرداند و چيزى به جز زندگى دنيايى نمى خواهد دورى كن.»
براى دلنشين بودن كلام نياز به محبوبيت اجتماعى است و اين محبوبيت در سايه ايمان و عمل صالح بدست مىآيد؛
(انّ الذين امنوا و عملوا الصّالحات سيجعل لهم الرّحمن ودّاً)(588)
«كسانى كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، خداوند رحمان محبت آنها را در دل ها مىافكند.»
امام سجاد عليه السلام در خطبه مسجد شام، قرار دادن محبّت اهل بيت عليهم السلام را در دل مؤمنين توسط خداوند تفضلى از سوى خدا مىداند(589).
انسان خودساخته اى كه اعمال خوب، در وجودش ملكه شده است تك تك اعمالش تبليغ دين خداست و مردم از رفتار و كردار او درس مىگيرند چرا كه تبليغ عملى از تبليغ گفتارى مؤثرتر است.
امام صادق عليه السلام مىفرمايد:
«كونوا دعاة النّاس بغير السنتكم»(590)
«مردم را با غير زبانتان (يعنى با اعمال و رفتار خود) به راه خدا دعوت كنيد.»