لطفا منتظر باشید ...
20. متواضع و باگذشت
خداوند سبحان به پيامبرش دستور مىدهد كه:
(واخفض جناحك لمن اتّبعك من المؤمنين)(343)
«مؤمنانى را كه از تو پيروى مىكنند زير بال محبّت خود بگيرو نسبت به آنها متواضع باش.»
و خطاب به عموم انسان ها مىفرمايد:
(و لا تمش فى الارض مرحاً انّك لن تخرق الارض و لن تبلغ الجبال طولاً)(344)
«اى انسان هرگز در زمين با كبر و غرور راه مرو كه هر قدر پا را محكم به زمين بكوبى آن را نمى توانى بشكافى و هر چه گردن برافرازى به بلندى كوه ها نخواهى رسيد.»
لقمان عليه السلام به فرزندش سفارش مىكند كه در رفتارش ميانه رو باشد، به آرامى سخن بگويد و صدايش را بلند نكند كه زشت ترين صداها، صداى الاغ است:
(واقصد فى مَشيك و اغضُض من صَوتك اِنّ اَنكر الاصوات لَصوت الحَمير)(345)
يكى از نشانه هاى تواضع، اقرار به كمال ديگران است كه حضرت موسى عليه السلام از اين راه به ما، درس فروتنى مىدهد؛
(و اخى هرون هو اَفصَح منّى لساناً)(346)
با توجه به اينكه برخى از مخاطبان، انسان هاى ناآگاه در مورد مسائل دينى و احيانا دشمن هستند، ممكن است زير بار سخن حق نروند و مبلغ را مورد اذيّت و آزار قرار دهند كه مناسب ترين برخورد با آنان عفو و بخشش است و اينگونه برخورد آنان را متنبه كرده و در مورد برخورد با دين خدا نرم مىشوند. نمونه هاى اين برخورد در زندگى پيامبر صلّى الله عليه وآله وسلّم و امامان معصوم عليهم السلام زياد بوده است.
رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم پس از آن همه زجر و شكنجه از سوى قريشيان، در زمانى كه مىتوانستند آنان را مجازات كنند، فرمودند:
«لا تَثريب عليكم اليوم اِذهَبوا اءَنتم الطُّلقاء»(347)
«امروز ملامت توبيخى بر شما نيست برويد شما آزاديد.»
و حتى «وحشى» قاتل عموى خود «حمزه» را بخشيدند.
امام حسين عليه السلام در يك لحظه «حرّ» را عفو كرد.
و برخورد حضرت يوسف عليه السلام با برادرانش اينگونه بود:
(قال لا تثريب عليكم اليوم يغفراللّه لكم و هو ارحم الراحمين)(348)
«يوسف (چون برادران را شرمگين يافت از روى مهربانى) گفت: امروز من شما را بخشيدم خداوند نيز شما را مىبخشد كه او مهربان ترين مهربانان است.»
