لطفا منتظر باشید ...
21. القاء تدريجى
آيات قرآن كه بهترين پيام هاى تبليغى است در زمان هاى مختلف و به تدريج بر رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم نازل شده است كه به اين صورت مطالب به خوبى در ذهن و قلب جاى مىگيرد. مثل كسى كه يك كتاب علمى را يك شَبه بخواند و كسى كه همان را پيش استاد كم كم درس بگيرد، اوّلى فراموش مىكند ولى دومى در عمق جانش جاى مىگيرد؛
(و قال الذّين كفروا لولا نزّل عليه القرآن جملة واحدة كذلك لنثّبت به فؤادك و رتّلناه ترتيلاً)(561)
«و كسانى كه كفر ورزيدند گفتند: چرا اين قرآن يكجا بر رسول نازل نشد؟ به خاطر اينكه دل تو را به آن آرام كنيم و آيات خود را بر تو بطور مرتّب به ترتيبى روشن فرستاديم.»
خداوند قرآن را در زمان هاى مختلف فرستاده است و از رسول گراميش نيز مىخواهد كه آياتش را به تدريج بر مردم قرائت كند؛
(و قراناً فرقناه لتقراه على النّاس على مكث)(562)
«و قرآن را جزء جزء بر تو فرستاديم كه بتدريج بر امت قرائت كنى.»
يك علت اساسى براى تقسيم مطالب بر زمان همان ايجاد زمينه و آمادگى است كه در شيوه آماده سازى فرد و جامعه به آن پرداخته شد و چگونگى تحريم تدريجى شراب را توضيح داديم.
و اينك نمونه اى ديگر از تحريم تدريجى مورد ربا:
در مرحله اول حكم اخلاقى آن بيان مىشود؛
(و ما اتيتم من رباً ليربوا فى اموال النّاس فلا يربوا عنداللّه (563)
«و آن سودى كه شما بعنوان ربا داديد كه بر اموال مردم رباخوار بيفزايد نزد خدا افزايش نيست.»
در مرحله بعد آن را از عادات زشت و ممنوع يهوديان مىداند؛
(و اخذهم الرّبوا و قد نهوا عنه)(564)
«(ما پاكيزه ها را بر آنان حرام كرديم) به خاطر ربا گرفتنشان در حاليكه از آن نهى شده بودند.»
و در مرحله بعد از ربا، نهى شده است ؛
(يا ايّها الذّين آمنوا لاتاءكلوا الرّبوا اضعافاً مضاعفة)(565)
«اى كسانى كه ايمان آورده ايد، چند برابر ربا نخوريد.»
و در آخرين مرحله آن را دشمنى با خدا مىداند؛
(فاءذنوا بحرب من اللّه و رسوله)(566)
«(اگر از رباخوارى دست نكشيد) با خدا و رسولش به جنگ پرداخته ايد.»
بنابراين در آموزش نبايد تمام ابعاد يك مسئله براى افراد غير محقق يكجا بيان شود يا تمام مسايل دينى در يك قسمت از كتاب آورده شود.
