14. شيوه مقايسه كردن
يكى از روش هاى مفيد در تبليغ روش مقايسه كردن بين حق و باطل است كه قرآن نيز در مواردى از اين شيوه استفاده نموده است. به بعضى از آنها اشاره مىشود:
مقايسه بين قدرت خداى يگانه و بت هاى ناتوان در آفريدن و زنده كردن مردگان پس از مرگ:
(قل هل من شركائكم من يبداء الخلق ثّم يعيده قل اللّه يبداء الخلق ثّم يعيده)(506)
«(اى رسول) بگو كه آيا هيچيك از بتان و خدايان باطل شما توانايى دارد كه خلق را بيافريند، آنگاه همه را بسوى خود برگرداند؟ بگو تنها خداست كه خلق را مىآفريند و سپس او را (به سوى خود) باز مىگرداند.»
مقايسه بين يگانگى خدا و تعدّد خدايان دروغين:
(ءاءرباب متفرّقون خير ام اللّه الواحد القهّار)(507)
«آيا خدايان پراكنده بى حقيقت بهتر (و در نظام آفرينش مؤثرترند) يا خداى يكتاى قاهر؟»
مقايسه بين هدايت خداى متعال به حق و گمراه كنندگى غير خدا:
(قل هل من شركائكم من يهدى الى الحقّ قل اللّه يهدى للحقّ افمن يهدى الى الحقّ احقّ ان يتّبع امّن لا يهدّى الاّ ان يهدى)(508)
«(اى رسول) بگو آيا هيچيك از شريكان شما مشركان مىتواند كسى را به راه راست هدايت كند؟ بگو تنها خداست كه خلق را به راه راست هدايت مىكند آيا كسى كه خلق را به راه راست هدايت مىكند براى پيروى سزاوارتر است يا كسى كه هدايت نمى كند، مگر اينكه خودش هدايت شده باشد.»
مقايسه بين مالى كه بعنوان ربا و مالى كه بعنوان زكات داده مىشود:
(و ما اتيتم من ربا ليربوا فى اموال النّاس فلا يربوا عنداللّه و ما اتيتم من زكوة تريدون وجه اللّه فاولئك هم المضعفون)(509)
«و آن سودى كه شما بعنوان ربا (يا هديه) داديد تا بر اموال مردم ربا خوار بيفزايد نزد خداوند هرگز زياد نمى شود و آن زكاتى كه (بدون ريا) از روى شوق و اخلاص به فقيران داديد ثوابش چندين برابر مىشود. و همين زكات دهندگان هستند كه بر دارايى خود مىافزايند.»
و مقايسه بين تاريكى ها و نور و مقام كافر و مؤمن:
(و مايستوى الاعمى و البصير و لا الظلّمات و لا النّور و لا الظّلّ و لا الحرور)(510)
«و هرگز (كافر تاريك دل) كور و (مؤمن روشن روان) بينا يكسان نيستند و هيچ ظلمتى با نور مساوى نخواهد بود و هرگز آفتاب و سايه هم رتبه نباشند.»
آرى زندگانى با علم و ايمان هرگز با مردگان جهل و عصيان برابر نيستند:
(و مايستوى الاحياء و لا الاموات)(511)
مبلغ با مقايسه بين امتيازات پيروى از خدا و بدبختى هاى ناشى از گمراهى مىتواند مردم را به راه راست هدايت كند.