هر كس هدايت يافت ، پس همانا به سود خويش هدايت يافته است و هر كس گمراه شد، تنها به زيان خويش گمراه شده است و هيچ كس بار گناه ديگري را به دوش نمي كشد و ما هرگز عذاب كننده نبوده ايم ، مگر آنكه پيامبري بفرستيم (و اتمام حجّت كنيم ).
نکته ها
با توجّه به آيات 25 انعام و 13 عنكبوت و روايات ، پيشوايان كفر و گمراهي ، علاوه بر بار گناهان خود، بار گناه پيروان خود را نيز بر دوش مي كشند، بدون آنكه از گناه پيروان ، چيزي برداشته شود. زيرا اسباب گمراهي آنان را فراهم كرده اند.
پيام ها:
1- انسان در انتخاب راه ، آزاد است . (من اهتدي ... من ضل ّ)2- هدايت پذيري به سود خود انسان و كفر واعراض ، به زيان خود اوست ; سود و زياني به خدا نمي رسد. (يهتدي لنفسه ... يضل ّ عليها)3- هر كس ، گرفتار عمل خويش است . (لاتزر وازره وزر اخري )4- اوّل بايد از مثبت ها سخن گفت ، بعد از منفي ها. ((من اهتدي )) قبل از ((من ضل ّ)) آمده است .5- سنّت خدا بر آن است كه كسي يا امّتي را بدون بيان و اتمام حجّت ، عذاب نكند. (ما كنّا معذّبين حتّي نبعث رسولا) و انبيا براي هدايت بشر، از ابتداي خلقت بوده اند.6- عقل ، به تنهايي براي سعادت بشر كافي نيست ، هدايت انبيا لازم است . (حتّي نبعث رسولا)7- لازمه ي آخرت ، آمدن انبياست ، چون براي بازخواست شدن انسان ، قبلا بايد شرح وظايفش را از طريق پيامبران دريافت كند. (وما كنّا معذّبين ...)