آيه: 78 أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا
ترجمه:
نماز را به هنگام بازگشت خورشيد (به سمت مغرب ) تا تاريكي شب ، بپادار، و همچنين قرآن سپيده دمان را. همانا (قرائت ) قرآن (به هنگام ) فجر (در نماز صبح ) مورد مشاهده (فرشتگان ) است .نکته ها
((دلوك ))، هنگامي است كه خورشيد از وسط آسمان روبه مغرب ميل مي كند كه زوال ناميده مي شود، ووقت نماز ظهر و عصر است . و ((غسق الليل )) وقت نماز مغرب و عشاست كه تاريكي ، فراگير مي شود و ((فجر))، وقت نماز صبح است . (167) امام صادق (ع) مي فرمايد: اوّلين نمازي كه واجب شد نماز ظهر بود و آنگاه اين آيه را تلاوت فرمودند. (168) در روايت ديگري آمده است : اگر نماز صبح در اوّل فجر اقامه شود، فرشتگان شب و روز هر دو آن را ثبت مي كنند. (169) و ((مشهود)) بودن نماز صبح نيز ممكن است به همين معنا باشد. (170) يعني هر دو گروه فرشتگان آن را مشاهده كرده و بر آن گواهي مي دهند.پيام ها:
1- معيار شناخت اوقات در اسلام ، طبيعي است به نحوي كه قابل فهم و درك همه كس در همه جا و هميشه باشد. (لدلوك الشمس ، غسق الليل ، الفجر)2- برنامه هاي ديني ، زمان بندي شده است . (لدلوك الشمس الي غسق الليل )3- نماز تنها عبادتي است كه به نام ((قرآن )) توصيف شده است . (قرآن الفجر)4- قرآن و تلاوت آن در نماز، محور اصلي است . (قرآن الفجر) (171) 5- در ميان نمازها، نماز صبح جايگاه ويژه اي دارد. (ان ّ قرآن الفجر كان مشهودا)167-تفسير اطيب البيان
168-كافي ، ج 3، ص 275
169-كافي ، ج 3، ص 275
170-تفسير الميزان
171-پيامبر (ص ) فرمود: ((لاصلوه الاّ بقرآن )) كنزالعمّال ، ح 19698