آیین کشور داری از دیدگاه امام علی (ع) نسخه متنی

اول. يارى با قلب

براى اينكه انسان بتواند به وسيله ى قلب خود، خداوند متعال را يارى كند، پيش از هر كارى مى بايست به خودسازى و تزكيه ى نفس بپردازد و در جهت درونسازى تلاش كند، زيرا يارى كردن خداوند به وسيله ى قلب، اساسا چيزى جز صفا و صيقل جان و درون و تعالى بخشيدن به خويشتن خويش و رسيدن به مرحله ى اصالتهاى انسانى - كه همانا بازگشت به فطرت و تسليم خاضعانه و خاشعانه در برابر خالق جهان هستى است - نمى تواند باشد. از اين رو نخستين گام در جهت خودسازى و تربيت درون، آماده ساختن قلب و روح براى اعتقاد راسخ و ايمان محكم و استوار به احكام و قوانين الهى است به ديگر سخن، انسان كه مى خواهد با قلب خود به يارى الله بشتابد و در مسير نصرت حق قدم بردارد، بايد تلاش كند تا زمينه ى اعتقاد كامل و ايمان خالصانه را در قلب و درون خويش فراهم سازد و آنگاه اين مسير را با چنان شور و ايمان و اخلاصى طى كند كه هر روز اعتقادش كامل و كامل تر گردد تا جايى كه هيچ روزى را به شام نرساند مگر آنكه نسبت به روزش پيش در اين راه گامى ديگر برداشته و دامنه ى اعتقاد و ايمان خود را گسترده تر و پرتوانتر ساخته باشد. بدينگونه انسان به نقطه اى مى رسد كه قدرت برداشتن قدمهاى ديگر را در مسير اين تعالى به دست مى آورد و مرحله به مرحله گامهاى تازه تر و موثرترى برمى دارد.

دوم. يارى با دست

در كلام پر ارج على عليه السلام هنگامى كه سخن از يارى رساندن به خداوند توسط دست به ميان مى آيد، دست كنايه از قدرت است. با اين ديد است كه در قرآن كريم نيز مى خوانيم 'يدالله فوق ايديهم'، يعنى قدرت خداوند بالاترين قدرتهاست و هيچ قدرتى ياراى برابرى با قدرت لا يزال الهى را ندارد. در محاورات عرفى نيز وقتى واژه ى 'دست' در تعبيرى غير از معناى عضوى از اعضاى پيكر انسانى به كار مى رود، غالبا همان معناى 'قدرت' منظور نظر است، مثل آنكه بگوييم: 'كارى از دست فلانى بر نيامد'، يا بگوييم: 'دست روزگار انتقام مظلوم را از ظالم گرفت' كه در هر دو عبارت - و عبارتهاى مشابه ايندو - واژه ى دست

به عنوان كنايه از قدرت و توانايى به كار مى رود.

با توجه به آنچه گفته شد، مفهوم سخن مولا كه مالك اشتر را براى يارى الله به وسيله ى دست فرامى خواند، براى ما روشن مى شود. منظور اين است كه مالك "و ما كه مورد خطاب حضرت نيز هستيم" بايستى با تمام توان و نيرو در جهت نصرت و يارى الله قدم بردارد و در جهت پيشرفت احكام و قوانين الهى از آنچه در توان دارد استفاده كند و همه را در مسير پيشبرد اهداف مقدس اسلام رهنمون سازد.