نتايج بى توجهى به كشاورزان - آیین کشور داری از دیدگاه امام علی (ع) نسخه متنی

نتايج بى توجهى به كشاورزان

از بيان گذشته ى على عليه السلام مى فهميم كه وقتى به كشاورزان ماليات سنگين تحميل شود و از طرفى در آبادانى و حفظ زمين و در جهت پيشبرد زراعت
از جانب دولت اقدامى صورت نگيرد، آنها احساس خواهند كرد كه براى خودشان كار نمى كنند و در مقابل زحمات طاقتفرسا و جانكاه، به درآمد مطلوبى نمى رسند و حاصل كارشان نصيب ديگران است. حاصل اين احساسها الزاما دهقانان را به دروغ، فريبكارى، قاچاق فروشى، دزدى و ساير انحرافات وادار خواهد ساخت. به جاى آنكه با كاركردن بر روى زمين خودشان زندگيشان را تامين كنند، روزگارشان را با جرم و جنايت خواهند گذراند و يا در لباس قطاع الطريق، در كمين هستى انسانها خواهند نشست.

ره آورد ديگر چنين وضعى اين است كه نيروهاى جوان و فعال روستاها براى دستيابى به زندگى مطلوب راهى شهرها خواهند شد و در آنجا سر از دست فروشى "و اقدام به كارهاى كاذب كه امروزه در شهرها مرسوم و رايج است" در خواهند آورد و نتيجه ى طبيعى اين وضع بيكارى جوانان پاك روستايى و آلوده شدن آنان به گناه و فساد و در نتيجه، ذلت دولت و حكومت خواهد شد.

عوامل سقوط و انحطاط حكومت

در ديدگاه على عليه السلام سه عامل موجب انحطاط و سقوط حكومت است:

1. روحيه ى تكاثر و جمع المال در دولتمردان

2. سوءظن و بدبينى براى بقا و استمرار دولت

3. پندناپذيرى از رخدادها و پيشامدها.

اگر دولتمردان از بقا و استمرار حكومت مطمئن نباشند و حكومت را متزلزل و در حال رفتن تصور كنند و به دنبال تكاثر و جمع المال باشند و از رخدادها و پيشامدها عبرت نگيرند، زمينه ى سقوط و انحطاط دولت و حكومت را فراهم كرده اند و چنين دولتى قابل ماندن و حكومت كردن نيست و خواه و ناخواه روزى بساط حكومتش برچيده خواهد شد.

و انما يوتى خراب الارض من اعواز اهلها و انما يعوز اهلها لاشراف انفس الولاه على الجمع و سوء ظنهم بالبقاء و قله انتفاعهم بالعبر.

خرابى زمين ناشى از تنگدستى كسانى است كه بر روى آن كار مى كنند. اهل زمين هنگامى وضعشان بد مى شود كه دولتمردان روحيه ى تكاثر داشته باشند و از رخدادها عبرت نياموزند.