وفاى به عهد - آیین کشور داری از دیدگاه امام علی (ع) نسخه متنی

وفاى به عهد

وفاى به عهد و پايبندى به تعهدات از نظر اسلام از عالى ترين فضايل انسانى است. قرآن كريم و آثار ائمه ى معصومين عليهم السلام حاكى از اين است كه وفاى به عهد يكى از شرايط اساسى 'ايمان' محسوب مى شود و تخطى از آن در حكم بى دينى و بى ايمانى است. [ [ ابى مالك كه يكى از ياران امام سجاد عليه السلام مى باشد، روزى به حضرت عرض كرد: يابن رسول الله، همه ى شرايط دين چيست و با چه شرايطى انسان، متدين به دين الهى خواهد شد؟
امام عليه السلام فرمود: جميع شرايط دين در سه چيز خلاصه مى شود: اول گفتار حق، دوم داورى براساس، عدل، سوم وفاى به عهد. ] ]

اين اصل در محدوده ى روابط داخلى مسلمان با يكديگر خلاصه نمى شود، بلكه مسلمين موظفند در برابر بيگانگان و كفار نيز اين اصل را رعايت نمايند.

و ان عقدت بينك و بين عدولك عقده، او البسته منك ذمه، فحط عهدك بالوفاء و ارع ذمتك بالامانه و اجعل نفسك جنه دون ما اعطيت، فانه ليس من فرائض الله شى ء الناس اشد عليه اجتماعا مع تفرق اهوائهم و تشتت آرائهم من تعظيم الوفاء بالعهود و قد لزم ذلك المشركون فيما بينهم دون المسلمين لما استوبلوا من عواقب الغدر.

فلا تغدرن بذمتك و لا تخيسن بعهدك و لا تختلن عدوك، فانه لا يجترى على الله الا جاهل شقى.

و قد جعل الله عهده و ذمته امنا افضاه بين العباد برحمته و حريما يسكنون الى منعته و يستقيضون الى جواره، فلا ادغال و لا مدالسه و لا خداع فيه.

و لا تعقد عقدا تجوز فيه العلل و لا تعولن على لحن قول بعد التاكيد و التوثقه.

و لا يدعونك ضيق امر لزمك فيه عهد الله الى طلب انفساخه بغير الحق، فان صبرك على ضيق امر ترجو انفراجه و فضل عاقبته خير من غدر تخاف تبعته و ان تحيط بك من الله فيه طلبه، لا تستقيل فيها دنياك و لا آخرتك.

اگر بين خود و دشمنت پيمان بستى يا به او امان دادى، به عهدت وفا كن و شرط امانت را روى تعهدى كه كرده اى بجاى آر و خود را در مقابل چيزى كه به دشمن داده اى، سپر قرار ده، زيرا هيچيك از واجبات الهى كه همه ى مردم با انديشه هاى گوناگون و عقيده هاى پراكنده اى كه دارند درباره ى آن شديدا اجتماع داشته باشند، بهتر از وفاى به عهد نيست. و مشركان هم پيش از اسلام وفاى به عهد را بين خود لازم مى دانستند، براى اينكه وبال پيمان شكنى و خيانت را دريافته بودند.

پس مبادا به عهدى كه بسته اى وفا نكنى. و هيچوقت عهدت را نقض نكن و دشمنت را فريب مده، زيرا غير از آدم بدبخت و نادان كسى را ياراى آن نيست كه پيمانى را كه به نام خدا با اين و آن مى بندد زير پا گذارد.

خداوند عهد و پيمانش را باعث ايمنى و حريم آسايش نموده است كه در سايه ى آن انسانها به زندگى ادامه دهند، پس در اين راه، دغلكارى و فريب و نيرنگ و فساد نيست.