ويژگيهاى حاكم مردمى - آیین کشور داری از دیدگاه امام علی (ع) نسخه متنی

ويژگيهاى حاكم مردمى

از ويژگيهاى حاكم مردمى اين است كه مردم را از خود مى داند و خود را از مردم . بر اين اساس حاضر نيست بين خود و مردم موانع و حاجب ايجاد كند، بلكه درصدد است با مردم و در كنار مردم زندگى نمايد.

اين روش علاوه بر اينكه مردم را نسبت به حاكم خوشبين و دلگرم خواهد كرد "و در نتيجه مردم پشتيبان حكومت خواهند شد"، باعث مى شود نيروها و عوامل فرصت طلب "كه در صدد فساد و خيانت هستند" نتوانند ذهن مصادر امور را نسبت به مردم بدبين نمايند و از اين طريق، حاكم را در جهت ضديت با مردم قرار دهند. از اين رو على عليه السلام به مالك تاكيد مى كند كه هميشه در ارتباط مستقيم با مردم باشد و شرايطى را ايجاد كند كه همه ى اقشار مردم بتوانند بدور از هر گونه تكلف و تشريفات و در محيطى خالى از رعب و وحشت، مسائل و مشكلاتشان را با والى مطرح كنند و اگر ظلمى بر ايشان رفته است ظالم را رسوا و خيانت را افشاء نمايند و خائن را به سزاى عملش برسانند:

و اجعل لذوى الحاجات منك قسما تفرغ لهم فيه شخصك و تجلس لهم مجلسا عاما فتتواضع فيه لله الذى خلقك و تقعد عنهم جندك و اعوانك من احراسك و شرطك حتى يكلمك متكلمهم غير متتعتع، فانى سمعت

رسول الله- صلى الله عليه و آله و سلم- يقول فى غير موطن: 'لن تقدس امه لا يوخذ للضعيف فيها حقه من القوى غير متتعتع'.

ثم احتمل الخرق منهم و العلى و نح، عنهم الضيق و الانف، يبسط الله عليك بذلك اكناف رحمته و يوجب لك ثواب طاعته و اعط ما اعطيت هنيئا و امنع فى اجمال و اعذار.

بخشى از برنامه ى روزانه ات را به نيازمندان اختصاص بده! شخصا آنان را ملاقات كن و در مجلس عمومى با آنان شركت نماى و براى "خشنودى" خداوندى كه تو را آفريده است، "با آنان" فروتن باش! در اين مجلس به لشكريان و يارانت بگو كنار بروند و مزاحم اشخاص نشوند تا كسى كه مى خواهد با تو حرف بزند، بدون لكنت با تو گفتگو كند، زيرا من بارها از رسول خدا- صلى الله عليه و آله- و سلم- شنيده ام كه مى گفت: 'امتى كه در ميانشان حق ضعيف به آسانى و بدون ترس و لكنت از قوى ستانده نشود، هرگز پاك و آراسته نخواهند گرديد'.

سپس سعى كن كه با آگاهى، برخوردهاى تندشان را تحمل كنى. و تنگ حوصلگى و خودخواهى را از خود دور كن تا خدا درهاى رحمتش را به رويت بگشايد و صواب طاعتش را به تو ارزانى فرمايد. آنچه مى بخشى، با گشاده رويى ببخش و اگر به علتى مى خواهى منع كنى، با مهربانى و عذرخواهى منع كن!

به دقت بنگريد اگر در حكومتى تنها اين اصل از اصول عدالت گستر اجرا و عملى گردد آيا فرصت طلبان و خائنان و فساد پيشگان خواهند توانست به فساد و خيانت دست يازند و مردم و حكومت را از راه خير و صلاح، به فساد و آلودگى سوق دهند و مسوولان را به خاطر بى خبرى از مردم به تصميم گيريهاى غير مردمى وادارند و مردم را به دليل دورى از مسوولان در سوز و گداز بى درمانى به اين سو و آن سو كشانند؟