آفت تبعيض - آیین کشور داری از دیدگاه امام علی (ع) نسخه متنی

آفت تبعيض

از ديدگاه على عليه السلام همانطور كه تشويق و قدردانيهاى به موقع، براى تقويت روحيه ى رزمندگان و استحكام اساس مديريت اجتماعى امرى لازم و سازنده به شمار مى رود، رعايت عدالت ادارى در امر تشويق نيز اهميتى فراوان و سرنوشت ساز دارد.

يك زمامدار شايسته بايد بداند كه هيچ آفتى مانند بى عدالتى و تبعيض قائل شدن در ميان افراد، به ياس و دلسردى مردم و از هم پاشيدن اساس اجتماع منجر نمى شود. به عبارت ديگر، در يك جامعه ى اسلامى هرگز نبايد ديده شود عده اى كه زحمات فوق العاده مى كشند و با ايثار و جانبازى تلاش مى كنند، كمتر از استحقاق خود تشويق و قدردانى بينند، ولى در عوض كسانى كه عمل چشمگيرى انجام نداده اند مورد لطف و محبت زمامدار باشند و بيش از استحقاق و لياقت خود تشويق شوند. چنين امرى علاوه بر آنكه يك بى عدالتى آشكار و غير اسلامى است، ضربه ى مهلكى نيز بر پيكر جامعه وارد مى آورد و افراد تلاشگر را دلسرد و منزوى مى سازد و آنان از ادامه ى شور و حرارت و ايثار و فداكارى باز مى دارد.

بنابراين، يك زمامدار لايق همانگونه كه نبايد از تشويق افراد شايسته غفلت ورزد، مى بايست از تشويقهاى بيش از حدود و حقوق اشخاص نيز كه نشانه ى
تبعيض و عدم رعايت عدالت است، خوددارى نمايد.

بر اين اساس، حاكم موظف است كه تشويق و قدردانى از افراد را " بالاخص در نيروهاى مسلح " با محاسبه اى دقيق و بر اساس كار و تلاش و لياقت اشخاص به عمل آورد و از دخالت دادن مقام و موقعيت، بزرگى و كوچكى، شهرت و گمنامى، ثروت و فقر و... خوددارى نمايد. با اين ديد، على عليه السلام نيز مى فرمايد:

ثم اعرف لكل امرى ء منهم ما ابلى و لا تضيفن بلاء امرى ء الى غيره و لا تقصرن به دون غايه بلايه و لا يدعونك شرف امرى ء الى ان تعظم من بلايه ما كان صغيرا و لا ضعه امرى ء الى ان تستصغر من بلائه ما كان عظيما.

هر كس كه در هر كارى آزموده شده است، آن را به حساب خودش بگذار. و زحمت و تلاش كسى را به ديگرى نسبت مده و ارزش خدمت او را كمتر از آنچه هست به حساب نياور. و بزرگى شخص موجب نشود كه كار كوچكش را بزرگ بشمارى و نيز پستى كسى باعث نگردد كه خدمت پر ارجش را كوچك به حساب آورى.