روح و ریحان جلد 2

و معنى « قلب اللّه » آن احاطه تامه و رسيدگى كلى اوست به اجزاء و اعضاء و قوىو اصول و فروع ما فى الكون به مانند قلب محيط متصرف كه مالك ازمّه قواى انسان استكه« إذا صَلُحَتْ صَلُحَ الْجَسَدُ »و انقلاب او موجب انقلاب احوال رعاياى مملكت بدنو تعطيل امور عمال آن است .

و همين طريق است معنى « ثار اللّه » ، چون اطباء يكى از معنى نفس را خون دانسته اندآن را متولد از جگر مى دانند ، بلكه گفته اند : جگر مقسّم غذا و خون است و دل هم از جگربه رابطه و واسطه عرقى تغذيه مى كند با آن كه يكى از اركان ثلاثه بدن است .

پس بر حسب حسّ و يقين نفس انسانى كه منتزع و منفجر از محلّ قوت طبيعى استخون است ، و اگر خون بر خلاف عادت معموله از بدن دفع شود رشته حيات انسان منقطعاست ، پس عالم امكان را به منزله بدن بدان كه حيات و بقاى وى به واسطه آن خون طاهرمطهر است و در جزء جزء وى از آن خون پاك بهره و نصيبى است كه اگر در جزئى از اجزاءعالم از آن خون لطيف آنى نباشد مفلوجو معطل خواهد بود .بناءً على هذا عرض مى كنم : جناب خامس آل عباء عليه آلاف التحية و الثناء علاوه ازاينكه « وجه اللّه » و « عين اللّه » و « لسان اللّه » و « اذن اللّه » و « يد اللّه » و « نفس اللّه » و « جنباللّه » و « روح اللّه » و « قلب اللّه » است ، « ثار اللّه » و « دم اللّه » است .

ايضاً از آن كه بعد از شهادت آن شهيد در راه خدا اركان عالم بالكليّه منزعج و متضعضعگرديد و از اعلى عليين تا تخوم ارضين از خروج آن ثار اللّه منكدر و منكسر شدند حتىبهشت از مسرّت خود بِهِشت ، و با جهنم هزاران حزن و غم منضم گرديد .