روح و ریحان جلد 2

چنانكه در حديث است : « غسّال ميّت را ميان دو پاى خود نگيرد و از روى ميّتنجهد ، و پيراهن وى را شق كند ، و پا به مقابر مسلمين نگذارد » بواسطه توجهى است كهروح به اين نشأت و بدن دارد و مى گويند : تعذيب و تنعيم جماد از حكيم قبيح است .

و حديث معروف« القبر روضة من رياض الجنّة أوحفرة من حُفَر النّار »را اين قسماهل تحقيق ذكر كرده اند : اعمال ميّت در قبر مجسّم مى شود از ملكات نفسانيّه و صفاتحيوانيّه مثل شهوت و غضب و حسد و عُجب كه ميّت صورت آنها را در خارج مى بيند بهمانند سگ و خوك ، مار و عقرب ، پس او را مى گزند و مى خورند ، و همچنين ملكاترحمانيّه مانند صلاة و احسان و صله رحم مجسّم به صورت حسنه و روى زيبا شوند ،إنخيراً فخيراً وان شرّاً فشرّاًو مونس و مصاحب وى اند ؛ از آنكه افاعيل عباد اسباب و علل اندو آنها معلولات و مسبباتند ، وقتى كه علّت موجود شد معلول هم موجود مى شود و تكليفاز براى آنها نيست مثلاً زنا در دنيا موجب وبا ، و كفران نعمت موجب غلامى شود ، درآخرت هم اين اعمال باعث علوّ درجات و دخول بركات مى گردد «يَوْمَ تَجِدُ كُلُّ نَفْسٍ مَاعَمِلَتْ مِنْ خَيْرٍ مُحْضَراً ».چنانكه فيثاغورس كه از تلاميذ سليمان نبى است مى گويد :انك ستعارض اقوالكوافعالك وافكارك ، سيظهر لك من كل حركة فكرية او قوليّة او فعليّة صورة روحانية ، فان كانتالحركة عقلية صارت ملكاً تلتذّ بمنادمته فى دنياك وتهتدى به فى اُخراك الى جوار اللّه وكرامته.

خلاصه اهل حق از براى نفس ابدان برزخيّه قائل شده اند ، و تعبير به اجساد مثاليّهنموده اند كه شرح ادّله عقليّه و نقليّه آن موجب اطناب است ، و دانستن آن موكول به كتب