روح و ریحان جلد 2

شده اند ، خوب است براى فهم عوام بنويسم و ترجمه كنم از كتاب« تفسير »مرحوم ملاّمحسن دام فيضه .

بعثـه حقّـه

قال اللّه تعالى : «أَوَلَمْ يَرَ اْلاْءِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ »ظاهر مراد ازانسان در اين آيه ابى بن خلف است كه استخوان پوسيده اى از ديوار گرفت و گفت : آيا ايناستخوان پوسيده مبعوث و محشور مى شود ؟ پس براى ردّ قول آن مشرك عاصى غاوىحق تعالى فرمود : آيا نمى بينيد انسان كه چه بوده است ؟ يعنى : از نطفه اى و الحال چه شدهاست ؟ يعنى : قطره منى را حيات و قوت و قدرت و علم و لسان فصيح و بليغ داديم و اكنونمخاصمه با خدا مى كند و منكر معاد جسمانى مى شود «وَضَرَبَ لَنَا مَثَلاً وَنَسِيَ خَلْقَهُ قَالَ مَنيُحْيِي اْلْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ »يعنى : امر عجيبى بيان مى كند كه آن نفى قدرت است از حق درزنده كردن مرده ها «قُلْ يُحْيِيهَا اْلَّذِى أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ ».بگو اى محمد (ص) ! : خداوند زنده مى كند اين استخوانهاى پوسيده را چنانكه در اوّلايجاد خلق كرد ، پس به هر خلقى عالِم است .

و اين فقره اشاره به حديث سابق است كه از« احتجاج »ذكر شد ، يعنى : داناست بهتفاصيل مخلوقات و اجزاء متقنه و اعضاء متفرّقه آنها از اصول و فصول هر يك .

«اْلَّذِى جَعَلَ لَكُم مِنَ اْلشَّجَرِ اْلاْءَخْضَرِ نَاراً فَإِذَا أَنتُم مِنْهُ تُوقِدُونَ »يعنى : آن خداوندمهربان كسى است كه از درخت سبز تازه آتش بيرون آورد و از وى آتش روشن مى كند .

«أَوَ لَيْسَ اْلَّذِى خَلَقَ اْلسَّماوَاتِ وَاْلاْءَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَى وَهُوَ اْلْخَلاَّقُ