7. آيت اللّه صافى گلپايگانى - مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق نسخه متنی

ماندن فردى مسلمان متوقف بر بريدن عضو بدن مرده مسلمان و پيوند به شخص زنده گردد جايز است بريدن آن عضو ولى قطع كننده بايد ديه آن را بپردازد و در هر دو صورت پيوند زدن عضو قطع شده به بدن ديگرى اشكال ندارد و پس از پيوند چون جزء بدن شخص زنده مى گردد احكام بدن زنده بر او جارى است …. و ظاهر اين است كه جايز باشد شخصى در حال حيات خود وصيت كند كه پس از مردن او عضوى از اعضاى او را قطع كنند و به ديگرى پيوند زنند و در اين صورت بريدن عضو آن ميت ديه ندارد. اگر شخصى راضى شود كه در حال حيات خود عضوى از اعضاى او را بريده و به ديگرى پيوند زنند چنان چه عضوى كه به رضايت خود او بريده مى شود از اعضاى رئيسه باشد كه بريدن آن صدمه اى به حيات او مى زند و يا نقص و عيبى در او ايجاد مى كند بريدن آن عضو جايز نيست و اگر با بريدن آن عضو ضرر و عيبى بر او وارد نمى شود مانند بريدن مقدارى از پوست و يا گوشت ران كه جاى آن روييده مى شود در اين صورت بريدن آن عضو به رضايت خود او جايز است و مى تواند براى بريدن آن عضو مبلغى نيز دريافت كند. جايز است تبرع كردن خون به بيمارانى كه احتياج به تزريق خون دارند و جايز است گرفتن مبلغى در مقابل دادن خون ولى در هر دو صورت بايد دادن خون براى صاحب آن ضرر جانى نداشته باشد. جايز است بريدن عضوى از بدن مرده كافر و يا مشكوك الاسلام به منظور پيوند آن به بدن شخص مسلمان و پس از پيوند چون جزء بدن مسلمان مى شود احكام بدن مسلمان بر او جارى است و همين طور جايز است عضوى از اعضاى بدن حيوان نجس العين را به بدن شخص مسلمان پيوند زد و چون پس از پيوند جزء بدن مسلمان مى گردد احكام بدن مسلمان بر آن عضو جارى است و نماز خواندن با آن عضو نيز جايز است.(1)

7. آيت اللّه صافى گلپايگانى

اگر جسدى مجهول الهويه كه اعضاى قابل پيوندى داشت در دست رس باشد آيا مى توان اين اعضا را به بيمارى كه محتاج است پيوند زد؟ اگر جسد كافر باشد اشكال ندارد و نسبت به جسد مسلم در صورتى كه جسد كافر در دست رس نباشد و حفظ نفس مسلمانى ديگر بر آن توقف داشته باشد حكم به جواز خصوصاً به اذن مجتهد جامع الشرايط قابل توجيه است ولى ديه آن ساقط نمى شود. در فرض مسئله فوق در مواردى كه نجات جان بيمار مسلمانى وابسته به پيوند يك يا چند عضو از شخص ديگرى باشد لطفاً بفرماييد اگر بعداً وليّ متوفا پيدا شود و از اين كار ناراضى باشد چه بايد كرد؟ در صورت توقف حفظ نفس محترمه بر آن اگر آن را قابل توجيه دانستيم عدم رضايت وليّ مضرّ نيست. اگر شخصى وصيت كند بعد از وفاتش اعضاى قابل پيوندش را به بيماران پيوند زنند آيا مجاز به اين كار هستيم؟ در صورت توقف حفظ نفس محترمه بر آن جواز قابل توجيه است