و ـ حرمت مثله - مرگ مغزی و پیوند اعضا از دیدگاه فقه و حقوق نسخه متنی

بدن مردگان كه به منظور پيوند به بيماران در شُرُف مرگ مسلمان انجام مى گيرد ضرورت وجوب حفظ نفس مسلمان و اهميت آن حكم وجوب رعايت احترام مرده مسلمان را از تنجّز مى اندازد و چون برداشت عضو در اين موارد به امر شارع انجام مى گيرد امرى مشروع و قانونى است و با وجود ضرورت و انگيزه هاى عقلايى حرمتى ندارد.

و ـ حرمت مثله

دليل ديگر مخالفان برداشت عضو از مردگان به منظور پيوند اين است كه برداشت عضو در حكم مُثله است و مُثله به اتفاق علما و فقهاى اماميه و غيراماميه حرام است و روايات بسيارى از طريق خاصّه و عامّه بر حرمت آن دلالت دارد. برخى از اين روايات عبارت اند از:

1 ـ در صحيحه جميل بن درّاج از امام صادقùََ آمده است: كان رسول اللّه ^ اذا بعث سرية دعا باميرها فاجلسه الى جنبه و اجلس اصحابه بين يديه ثمّ قال:

سيروا بسم اللّه و باللّه و فى سبيل اللّه و على ملّة رسول اللّه ^ لاتغدروا ولاتغلّوا ولاتمثّلوا ولاتقطعوا شجرة اü ان تضطرّوا اليها و لاتقتلوا شيخاً فانياً ولاصبيّاً ولا امرأة;(30) هرگاه رسول خدا ^ سپاهى را گسيل مى داشت فرمانده سپاه را مى طلبيد كنار خويش مى نشاند و يارانش را مى فرمود در مقابل او بنشينند. آن گاه مى فرمود: به نام خدا براى خدا در راه خدا و بر طبق آيين رسول خدا روانه شويد. از غدر خدعه مُثله و بريدن درخت مگر در حال اضطرار بپرهيزيد و از كشتن پيران فرتوت كودكان و زنان دورى كنيد.

2 ـ در خبر مسعدة بن صدقه از امام صادق ùََ نقل شده است: قال ùََ: انّ النبى ^ كان اذا بعث اميراً على سرية امره بتقوى اللّه ـ عزّوجلّ ـ فى خاصة نفسه ثم فى اصحابه عامّة ثمّ يقول:

اُغْزُ بسم اللّه و فى سبيل اللّه قاتلوا من كفر باللّه ولاتغدروا و لاتغلّوا و لاتمثّلوا ولاتقتلوا وليداً ولامتبتّلاً فى شاهق;(31) هرگاه پيامبر ^ فرماندهى را بر سريه اى مى گمارد او را به تقواى خداوند در كار خويش و سپس در يارانش سفارش مى فرمود. آن گاه مى فرمود: به نام خدا و در راه خدا به جنگ با كافران روانه شويد و از غدر خدعه مثله كشتن نوزادان و آنان كه تنها و بى كس در كوهستان ها