قادسيه
نام محلى نرسيده به كوفه(در 15 فرسخى كوفه و 61 فرسخى بغداد).در همين محل ميانسپاه اسلام و ايران در زمان خليفه دوم نبرد در گرفت و اين منطقه به تصرف مسلمين درآمد.و
در همين مكان بود كه حصين بن نمير تميمى(رئيس شرطه هاى آن منطقه)ونيروهاى
گشتى ابن زياد،پيك حسين بن على «ع »(قيس بن مسهر صيداوى)را دستگيركردند و نزد ابن
زياد فرستادند.قيس،حامل نامه اى از امام به سوى مردم كوفه بود وهمانجا نامه را با
دندانهايش پاره كرد تا اسامى مخاطبان به دست نيروهاى دشمن نيفتد. (1)
قارب،مولى الحسين «ع »
از شهداى كربلا.وى غلام سيد الشهدا«ع »بود،مادرش فكيهه كنيز آن حضرت بود ودر خانهرباب،همسر امام خدمت مى كرد.قارب همراه امام از مدينه به كربلا آمد و روزعاشورا در ركاب
سيد الشهدا«ع »به شهادت رسيد.نامش در زيارت ناحيه مقدسه هم آمده است. (2)
قاسط بن زهير تغلبى
از شهداى حمله نخست در روز عاشورا.پير مردى از طايفه بنى تغلب بن وائل بود.اووبرادرانش مقسط و كردوس،هر سه از اصحاب امير المؤمنين بودند كه در ركاب آن حضرت
در جنگهاى سه گانه شركت داشتند.پس از شهادت على «ع »در كوفه ماندند.چون خبر آمدن حسين «ع »را به سوى كوفه شنيدند،شب عاشورا مخفيانه خود را به
امام رساندند.هر سه برادر روز عاشورا به شهادت رسيدند. (3)
قاسم بن حارث
نام او در شمار شهداى كربلا آمده است.برخى نيز او را همان قاسم بن حبيب ازدى دانسته اند. (4)قاسم بن حبيب ازدى
از شهداى كربلاست.وى از شيعيان شجاع كوفه بود.ابتدا با سپاه عمر سعد از كوفه بيرون آمدو چون به كربلا رسيد،به ياران امام پيوست.نامش را جزو شهداى حمله اول ذكر كرده اند. (5)
قاسم بن حسن «ع »
نوجوان شهيد عاشورا در ركاب سيد الشهدا«ع »،فرزند گرامى امام حسن مجتبى «ع ».وى صاحب همان سخن معروف «احلى من العسل »در شب عاشوراست كه مرگ راشيرين تر ازعسل مى دانست.روز عاشورا سن او به بلوغ نرسيده بود.براى ميدان رفتن ازامام خويش اجازه
خواست.ابا عبد الله «ع »چون نگاه به او افكند،وى را به آغوش كشيد وگريست،آنگاه اجازه داد. (6)
قاسم،خوش سيما بود.سوار بر اسب شد و عازم ميدان گشت.رجزى كه مى خواند،در معرفى خود و مظلوميت حسين «ع »بود:
ان تنكرونى فانا ابن الحسن
هذا حسين كالاسير المرتهن
بين اناس لا سقوا صوب المزن
سبط النبى المصطفى و المؤتمن
بين اناس لا سقوا صوب المزن
بين اناس لا سقوا صوب المزن
را به بالين او رساند ولى او در حال جان دادن بود.پيكر او را آورد و كنارشهداى اهل بيت قرار
داد. (7) در زيارت ناحيه مقدسه كه از زبان امام زمان «ع »است،نام اوهمراه با سلام حضرت
مهدى بر او بيان شده و اشاره به كيفيت رفتن سيد الشهدا«ع »به بالين او و نفرين قاتلان قاسم
شده است:«السلام على القاسم بن الحسن بن على،المضروب هامته المسلوب لامته،حين
نادى الحسين عمه فجلى عليه عمه كالصقر و هو يفحص برجليه التراب،و الحسين يقول:بعدا
لقوم قتلوك و من خصمهم يوم القيامة جدك و ابوك،ثم قال:عز و الله على عمك ان تدعوه فلا يجيبك،او ان يجيبك و انت قتيل جديل فلا ينفعك،هذاو
الله يوم كثر واتره و قل ناصره.» (8) برادر ديگر حضرت قاسم،به نام ابو بكر بن حسن نيز كه هر
دو از يك مادر بودند،در كربلا به شهادت رسيد.
1-الحسين فى طريقه الى الشهاده،ص 49.2-عنصر شجاعت،ج 3،ص 219.3-همان،ج 2،ص 281.4-انصار الحسين،ص 91.5-عنصر شجاعت،ج 3،ص 27،تنقيح المقال،ج 2،ص 386.6-مقتل الحسين،مقرم،ص 331.7-بحار الانوار،ج 45،ص 34.8-همان،ص 67.