جبلة بن على شيبانى
از شجاعان كوفه كه در كربلا،در حمله اول روز عاشورا به شهادت رسيد.وى درصفين،در ركابامير المؤمنين «ع »حضور داشت و در قيام مسلم بن عقيل در كوفه همراه او بود.پس از شهادت
مسلم،نزد قبيله خود رفت و پنهان شد و آنگاه كه امام حسين «ع »به كربلا آمد خود را به آن
حضرت رساند و در ركابش جنگيد و شهيد شد.نام او در ضمن نامهايى كه در زيارت ناحيه
مقدسه ذكر شده،آمده است. (14)
جعفر بن عقيل بن ابى طالب «ع »
فرزند عقيل و عموزاده سيد الشهدا«ع »بود.مادرش ام الثغر نام داشت.روز عاشورا درركابامام حسين «ع »شهيد شد.هنگام نبرد،چنين رجز مى خواند:
انا الغلام الابطحى الطالبى
و نحن حقا سادة الذوائب
هذا حسين اطيب الاطائب (15)
من معشر فى هاشم و غالب
هذا حسين اطيب الاطائب (15)
هذا حسين اطيب الاطائب (15)
جعفر بن على بن ابى طالب «ع »
فرزند امير المؤمنين «ع »،و برادر ابا الفضل العباس بود كه در كربلا شهيد شد.هنگام شهادت19 سال داشت.قاتلش هانى بن ثبيت حضرمى،يا خولى بن يزيد بود.
جنادة بن كعب انصارى
از شهداى كربلاست.نامش را جنادة بن حرث هم نوشته اند.از طايفه خزرج بود.ازمكه همراهامام حسين «ع »به كوفه آمده و در روز عاشورا در حمله اول به شهادت رسيد.پسرش(عمر بن جناده)نيز در كربلا شهيد شد. (16) برخى او را به نام جدش «جنادة
بن حارث »ذكر كرده اند.
جندب بن حجير خولانى
از شهداى عاشورا در كربلاست.نامش در زيارت رجبيه نيز آمده است.برخى نامش را«جندببن حجر»نوشته اند.وى از چهره هاى بارز شيعه در كوفه و از ياران على «ع »بودو قبل از رسيدن
سپاه حر به كاروان امام حسين «ع »،از كوفه بيرون آمده و به كاروان حسينى پيوسته بود.
شهادتش را در حمله اول نوشته اند. (17)
جون
غلام سياه ابوذر غفارى كه در كربلا به شهادت رسيد.جون بن حوى پس از شهادت مولايشابوذر،به مدينه برگشت و در خدمت اهل بيت درآمد.ابتدا خدمت امير المؤمنين «ع »بود.سپس
در خدمت امام حسن و امام حسين «ع »و بالاخره در خدمت امام سجاد«ع »بود.در سفر كربلا،از
مدينه همراه امام تا مكه و از آنجا به كربلا آمد.چون به اسلحه سازى و اسلحه شناسى آشنا بود،
به نقل ابن اثير و طبرى،شب عاشورا هم در كربلابه كار اصلاح سلاحها اشتغال داشت.با آنكه
سن او زياد بود،ولى روز عاشورا ازسيد الشهدا«ع »اذن ميدان طلبيد.امام او را رخصت داد تا
برود و آزادش كرد.ولى او بااصرار،مى خواست در روزهاى شادى و غم و راحت و رنج،از خاندان
پيامبر جدا نشود.به امام حسين «ع »عرض كرد:گر چه نسبم پست و بويم ناخوش و چهره ام سياه است،
ولى مى خواهم به بهشت روم و شرافت يابم و روسفيد شوم.از شما جدا نمى شوم تا خون سياهم
با خونهاى شما آميخته شود.پس از نبرد،وقتى بر زمين افتاد،امام خود را به بالين اورساند و
چنين دعا كرد:خدايا!رويش را سفيد و بويش را معطر كن و او را با نيكان محشور گردان «اللهم
بيض وجهه و طيب ريحه و احشره مع الابرار و عرف بينه و بين محمدو آل محمد» (18) به دعاى
امام،بويش معطر گشت.امام باقر«ع »از امام سجاد«ع »روايت مى كند
كه پس از عاشورا كه مردم
براى دفن كشته ها به ميدان مى آمدند(و بنى اسد براى دفن شهدا آمدند)،پس از ده روز،بدن
جون را در حالى يافتند كه بوى مشك از آن به مشام مى رسيد. (19) رجزهاى مختلفى براى جون
نقل شده است.از جمله:
كيف ترى الكفار ضرب الاسود
اذب عنهم باللسان و اليد
ارجو به الجنة يوم المورد (20)
بالسيف ضربا عن بنى محمد
ارجو به الجنة يوم المورد (20)
ارجو به الجنة يوم المورد (20)
همه جانبه او از خاندان رسالت است. (21)
گر چه نژادى پست دارم،سربلندم
سرمشق عزت از ابوذر برگرفتم
غير از تو اى جان جهان،مولا ندارم
من ريزه خوار خوان احسان شمايم
صد بار اگر جان در رهت بسپارم اى دوست
من چون ابوذر با خبر از راز عشقم
بر سينه من دست رد مگذار،مولا
بگذار خونم بوى مشك ناب گيرد
در چشمه سار عشق تو شويم رخ سياه
با آنكه روسياهم و شرمنده ت،ولى
عمريست خانه زاد توام،رخ ز من متاب
من دل ز هر چه غير تو باشد،بريده ام (23)
كز جان به قرآن و به عترت پايبندم
درس غلامى را ز قنبر برگرفتم
از دادن جان در رهت پروا ندارم
پيوسته سر بر خط فرمان شمايم
حاشا كه دست از دامنت بردارم اى دوست
در جانفشانى كمترين سرباز عشقم
از چهره جان پرده ام بردار،مولا
روى سياهم جلوه مهتاب گيرد (22)
هر چند از تبار شبم،با سپيده ام
من از كرامت تو سخنها شنيده ام
من دل ز هر چه غير تو باشد،بريده ام (23)
من دل ز هر چه غير تو باشد،بريده ام (23)
14-مناقب،ابن شهر آشوب،ج 4،ص 113،عنصر شجاعت،ج 2،ص 95.15-عوالم(امام حسين)،ص 276.16-عنصر شجاعت،ج 1،ص 190.اعيان الشيعه،ج 4،ص 224.17-اعيان الشيعه،ج 4،ص 242،عنصر شجاعت،ج 1،ص 309.18-همان،ج 4،ص 297،انصار الحسين،ص 65،بحار الانوار،ج 45 ص 22.19-بحار الانوار،ج 45،ص 23،معارف و معاريف،ج 2،ص 634.20-اعيان الشيعه،ج 4،ص 297.21-در باره جون،كتاب «جون،مسك للزنوج »تاليف:محمد رضا عبد الامير انصارى.نشر:بنياد
پژوهشهاى آستان قدس رضوى،منتشر شده است(كيهان فرهنگى،سال 10 شماره 3 ص 45).22-احد ده بزرگى،«شب شعر عاشورا»،شماره 7،ص 138(تلخيص شده)،اين كتاب،مخصوص
سروده هايى پيرامون على اكبر«ع »و جون است.23-رسول زاده.