زيارت رجبيه - فرهنگ عاشورا نسخه متنی

زيارت رجبيه

زيارتنامه اى كه با كيفيت خاص خطاب به حسين بن على «ع »و شهداى كربلا در روزاول ماه
رجب و نيمه شعبان خوانده مى شود و متن آن در كتب دعا و زيارت آمده است. ⁽¹⁰⁾ در ادامه اين
زيارتنامه،متنى خطاب به شهداى كربلا با ذكر نام آنها آمده است و شامل 75اسم است.منبع
اين زيارت،«اقبال »سيد بن طاووس است و با زيارت ناحيه مقدسه كه آن هم مشتمل بر اسامى
شهداى كربلاست،نقاط مشترك و اسامى متفاوت دارد.در پايان اين زيارتنامه،تعبيرهايى چون:
ربانيون،برگزيدگان خدا،ويژگان الهى،شهداى در راه دعوت به حق،ياوران وفادار و جان نثار،
سعادتمندان كامياب و شرافتمندان آخرت،در باره اصحاب امام حسين «ع »به كار رفته است.
اين زيارت و زيارت ناحيه مقدسه،از منابع شناسايى نام آن اصحاب شهيد به شمار مى آيند. ⁽¹¹⁾

زيارت عاشورا

از زمانهاى بسيار مناسب و با فضيلت براى زيارت امام حسين «ع »،روز عاشوراست،چه به
صورت حضورى و رفتن به ديدار مرقد سيد الشهدا«ع »در كربلا و چه خواندن زيارتنامه از دور.
امام صادق «ع »فرمود:«من زار الحسين «ع »يوم عاشورا وجبت له الجنة ». ⁽¹²⁾ كسى كه
حسين «ع »را روز عاشورا زيارت كند،بهشت براى او واجب است.درحديث ديگرى زيارت آن روز،
مانند به خون خويش غلتيدن پيش روى آن حضرت به شمار آمده است:«من زار قبر الحسين
يوم عاشورا كان كمن تشحط بدمه بين يديه » ⁽¹³⁾ .

متن زيارتنامه اى هم كه از سوى ائمه دستور به خواندن آن داده شده
به «زيارت عاشورا»شهرت يافته است و خواندن همه وقت و همه روز آن،آثار و بركات زيادى دارد.

اين زيارت را امام باقر«ع »به علقمة بن محمد حضرمى آموخته كه هر گاه خواست از دور وبا
اشاره آن امام را زيارت كند،پس از دو ركعت نماز زيارت،چنين بخواند:«السلام عليك يا ابا عبد
الله،السلام عليك يابن رسول الله...» ⁽¹⁴⁾ تا آخر،كه در كتب زيارت آمده است.اين زيارت،تجديد
عهد همه روزه پيرو حسين بن على «ع »با مولاى خويش است كه همراه با«تولى »و«تبرى »است
و خط فكرى و سياسى زائر را در برابر دوستان و دشمنان اسلام واهل بيت،ترسيم مى كند
و
اعلام همبستگى و سلم و صلح با موافقان راه حسين «ع »و اعلان جنگ و مبارزه با دشمنان حق
است.«زيارت عاشورا»ولايت خون و برائت شمشير است و تسليم دل و يارى در صحنه است،تا
عشق درونى به جهاد بيرونى بيانجامد و نفرت قلبى به برائت على برسد.زيارت عاشورا،
منشور«تولى »و«تبرى »نسبت به جريان حق و باطل در همه جا و همه زمانهاست.

زيارت كربلا

از مقدسترين و با فضيلت ترين زيارتهايى كه در فرهنگ دينى و روايات اسلامى بيان شده است،
زيارت قبر سيد الشهدا«ع »در كربلاست و براى زيارت هيچ امامى،حتى زيارت قبر رسول
خدا«ص »به اين اندازه سفارش و دستور نيست.در احاديث،گاهى زيارت امام حسين «ع »از
زيارت كعبه هم برتر و بالاتر به حساب آمده و براى زيارت آن حضرت،پاداشى برابر دهها و
صدها حج و عمره بيان شده است و لحن روايات،بگونه اى است كه آن را براى يك شيعه در حد
يك «فريضه »مى شمارد
و ترك آن را ناپسند مى داند وهيچ عذر و بهانه و خوف و خطر را مانع از
آن به حساب نمى آورد و ترك آن را جفامى داند.از امام صادق «ع »روايت است:«زيارة الحسين
بن على واجبه على كل من يقر للحسين بالامامة من الله عز و جل » ⁽¹⁵⁾ زيارت حسين بن
على «ع »،بر هر كس كه او را ازسوى خداوند،«امام »مى داند واجب است.

ميان عقيده به امامت و ديدار امام(چه در حال حيات و چه پس از مرگ)نوعى ملازمه است و
در روايات،به اين نكته اهميت داده شده است.زيارت خائفانه سيد الشهدا هم ارج بيشتر و
ثواب افزونترى دارد.اين،هم نشانه تاثير اجتماعى «زيارت »و هم ميزان عشق
وفداكارى «زائر»است.امام صادق «ع »به «ابن بكير»كه سخن از خوف و هراس در راه زيارت سيد
الشهدا مى گفت،فرمود:آيا دوست ندارى كه خداوند،تو را در راه ما ترسان ببيند؟... ⁽¹⁶⁾ و در
حديثى كه زراره از امام باقر«ع »در باره زيارت خائفانه آن حضرت مى پرسد
،حضرت پاسخ
مى دهد:خداوند،از هراس قيامت،ايمنش مى دارد. ⁽¹⁷⁾ امام صادق «ع »نيز به «محمد بن مسلم »كه
با خوف و هراس به زيارت سيد الشهدا مى رفت،فرمود:هر چه مساله دشوارتر و پر مخاطره تر
باشد،پاداش زيارت هم به اندازه آن است وهر كس خائفانه قبر آن حضرت را زيارت كند،
خداوند،هراس او را در روز قيامت،ايمن مى سازد:«ما كان من هذا اشد فالثواب فيه على قدر
الخوف و من خاف فى اتيانه آمن الله روعته يوم يقوم الناس لرب العالمين...» ⁽¹⁸⁾ در حديث
مفصلى،امام صادق «ع »به ثوابهاى آن اشاره كرده،مى فرمايد:

كسى كه هنگام زيارت آن حضرت،
دچار ستم سلطانى شود و او رادر آنجا بكشند،با اولين قطره خونش،همه گناهانش بخشوده
مى شود و هر كه در اين راه به زندان افتد،در مقابل هر روزى كه زندانى و اندوهگين گردد،در
قيامت برايش يك شادى است،و اگر در راه زيارت،كتك بخورد،براى هر ضربه اى يك حورى
بهشتى است و در برابر هر درد و رنجى كه بر جسمش وارد مى شود،يك «حسنه »براى اوست. ⁽¹⁹⁾
ومى فرمايد:«من اتى قبر الحسين عارفا بحقه غفر الله ما تقدم من ذنبه و ما تاخر». ⁽²⁰⁾ هر
كه عارفانه قبر سيد الشهدا را زيارت كند،خداوند گناهان گذشته و آينده اش را مى آمرزد.

آرى...براى رسيدن به كربلا،بايد اراده اى آهنين،قلبى شجاع،عشقى سوزان داشت ودر اين
سفر،بايد رهتوشه اى از صبر و يقين،پاپوشى از«توكل »،سلاحى از«ايمان »ومركبى
از«جان »داشت تا به منزل رسيد،چرا كه راه كربلا،از«صحراى عشق »و«ميدان فداكارى »و پيچ و
خم خوف و خطر مى گذرد.پاداشهاى زيارت كربلا نيز شگفت است.ازقبيل:پاداش نبرد در
ركاب پيامبر و امام عدل،اجر شهيدان بدر،ثواب حج و عمره مكرر،پاداش آزاد كردن هزار بنده
و آماده كردن هزار اسب براى مجاهدان راه خدا و... ⁽²¹⁾ البته تفاوت اجر و ثواب،به معرفت زائر و
كيفيت زيارت و شرايط اجتماعى هم بستگى دارد.

10-بحار الانوار،ج 98(بيروت)ص 336،مفاتيح الجنان،ص 438.

11-به بحث تحليلى و مقايسه اى بين اين دو متن،و نيز ميزان صحت و استناد اين دو زيارت در
كتاب «انصار الحسين »،محمد مهدى شمس الدين،مراجعه كنيد.

12-كامل الزيارات،ص 174،المزار،شيخ مفيد،ص 52.

13-همان(كامل الزيارات).

14-همان،ص 176،بحار الانوار،ج 98،ص 291.

15-وسائل الشيعه،ج 10،ص 346،امالى صدوق،ص 123.در«مزار»شيخ مفيد،ص 26 چنين
است(از امام باقر«ع »):مروا شيعتنا بزيارة قبر الحسين بن على «ع »فان اتيانه مفترض على كل
مؤمن يقر للحسين عليه السلام بالامامة من الله عز و جل.

16-همان،345،بحار الانوار،ج 98،ص 11.

17-كامل الزيارات،ص 125،وسائل الشيعه،ج 10،ص 356.

18-وسائل الشيعه،ج 10،ص 357،بحار الانوار،ج 98،ص 11،كامل الزيارات،ص 127.

19-كامل الزيارات،ص 124(نقل به تلخيص).

20-امالى صدوق،ص 197.

21-در منابعى همچون:كامل الزيارات،وسائل الشيعه،بحار الانوار،ثواب الاعمال و...احاديثش
آمده است.