دفن در كربلا - فرهنگ عاشورا نسخه متنی

دفن در كربلا

دفن شدن در سرزمين مقدس كربلا در فرهنگ شيعه،ارزش است و رحمت الهى شامل
كسانى مى شود كه در حاير حسينى و كربلا دفن شوند.بسيارى از بزرگان،علما،امرا و مردم
عادى وصيت مى كرده اند كه در آنجا دفن شوند و حتى كسانى پس از مدفون شدن در جاى
ديگر،دوباره جسد را به كربلا منتقل كرده اند و نمونه هاى زيادى براى آن هست،از جمله پدر
سيد رضى گرد آورنده نهج البلاغه. ⁽¹⁴⁾ در اينكه محدوده اين استحباب وارزش تا كجاست،
ديدگاههاى مختلفى است،بستگى به محدوده حرم دارد كه از يك فرسخ تا پنج فرسخ هم نقل
شده است.

دم

در اصطلاح مرثيه و نوحه خوانى،بيت و مصرعى كه مداح و مرثيه خوان مى گويد وحاضران آن
را تكرار مى كنند و همصدا با مداح،دم مى گيرند.دم دادن و دم گرفتن ازاصطلاحات سينه زنى
و نوحه خوانى است.

دمشق

بزرگترين شهر سوريه كه از قديم،موقعيت و مركزيت فرهنگى و تاريخى داشته وپيش از
اسلام بنا شده است و اماكن تاريخى آن،گوياى تاريخ كهن آن است.مسلمانان درسال 13
هجرى آنجا را فتح كردند.معاويه مدت 31 سال در آنجا حكومت كرد.مسجدجامع اموى ⁽¹⁵⁾ كه
از بزرگترين مساجد اسلامى است در اين شهر است. ⁽¹⁶⁾ اسراى اهل بيت را پيش يزيد در اين
شهر آوردند.مرقد رقيه دختر امام حسين نيز دراين شهر است.مردم آن ديار در دوره هاى
نخستين اسلام،چون تحت تاثير تبليغات شوم معاويه و امويان بودند،نسبت به على و آل
على «ع »ديدگاه خصمانه اى داشتند.
برخوردهاى شاميان با اسراى كربلا نيز نشان دهنده آن بود.

دهه عاشورا

ده روز اول ماه محرم را دهه عاشورا يا دهه محرم مى گويند و در اين ايام مردم اقدام به
برپايى عزادارى و مجالس وعظ و مرثيه مى كنند و هيئتهاى عزادارى و مساجد و تكايا و
حسينيه هارونق و شور بيشترى پيدا مى كند و آمادگى براى بزرگداشت عاشوراى حسينى
پديد مى آيد.

دير راهب

نام محلى در سرزمين شام،كه اسيران اهل بيت از آن گذشتند.در اين سفر،كه اسرا به همراه
نيروهاى يزيدى به شام برده مى شدند،سرهاى شهدا نيز همراه قافله بود.در يكى
ازمنزلگاههاى راه،به محلى رسيدند به نام «قنسيرين »كه راهبى در ديرى به عبادت
مشغول بود.نگاه راهب از صومعه به سر مطهر امام حسين «ع »افتاد كه نور از آن به
آسمان مى رفت.با ديدن اين صحنه،ده هزار درهم به نگهبانان سر داد و آن سر را آن شب
نزدخود در صومعه نگهداشت.شب هنگام،راهب از آن سر مقدس،شگفتيها و كراماتى ديد وبه
بركت آنها مسلمان شد. ⁽¹⁷⁾ به گفته نير تبريزى:

اين دير،هم اكنون در منطقه راه سوريه به لبنان موجود است و بر يك بلندى مشرف به جاده
قرار دارد.

ديزج

ابراهيم ديزج،كسى بود كه از سوى متوكل عباسى ماموريت يافت براى متفرق ساختن شيعه
و تجمع آنان پيرامون قبر سيد الشهدا«ع »،قبر آن حضرت را خراب كند.همراه او دراين جنايت،
هارون مغربى بود.كارگرانى گرفتند ولى نتوانستند خراب كنند.براى تخريب و شخم آن محل،
از گاو استفاده كردند،ولى گاوها هم پيش نمى رفتند.اين دو نفر،پس ازآن گرفتاريهايى ديدند
كه در كتب تاريخ ثبت است. ⁽¹⁸⁾ ديزج،يهودى بود و به ظاهر اسلام آورده بود و در تخريب قبر،
خودش با بيلى كه دردست گرفته بود،مباشرت در كار داشت.اين عمل،در سال 236 هجرى
بود. ⁽¹⁹⁾

ذات عرق

نام منزلى بين مكه و عراق كه تا مكه دو منزل فاصله دارد و اين محل،ميقات احرام براى
مناطق شرقى مكه است. ⁽²⁰⁾ عرق،نام كوهى است در راه مكه كه عراقيون از آن مسيروارد مكه
مى شوند و اين منزل،از منزلگاههايى است كه سيد الشهدا پس از وادى عقيق برآن گذشته
است و يكى دو روز در اين محل توقف كرده،سپس خيمه ها را برچيده و به راه ادامه داده است.
امام در همين منزل با بشر بن غالب ملاقات كرد كه از عراق مى آمد.

اوضاع عراق را پرسيد.وى پاسخ داد:دلها با تو ولى شمشيرها بر توست.سيد الشهدا راه خويش
را به سوى «غمره »كه منزل بعدى بود ادامه داد. ⁽²¹⁾ در همين منزل نامه اى به كوفيان نوشت و
خبر آمدنش را در آن نگاشت و توسط قيس بن مسهر صيداوى فرستاد.

14-موسوعة العتبات المقدسه،الخليلى،ج 8،ص 95.

15-در باره عظمت و شگفتيهاى مسجد جامع دمشق ر.ك:«لغت نامه »دهخدا،واژه «جامع
دمشق ».

16-دائرة المعارف الاسلامية،ج 9،ص 264.

17-مناقب،ج 4،ص 60،بحار،ج 45،ص 172،احقاق الحق،ج 11،ص 498،اثبات الهدة،ج 5،ص
193.

18-مناقب،ج 4،ص 64،بحار الانوار،ج 45،ص 394.

19-تتمة المنتهى،محدث قمى،ص 239.

20-مقتل الحسين،مقرم،ص 204.

21-الحسين فى طريقه الى الشهادة،ص 31.