آيه: 120 إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
ترجمه:
همانا ابراهيم (به تنهايي ) يك امت بود، در برابر خدا خاضع و فرمان بر و حق گرا بود، و از مشركان نبود.نکته ها
در اين آيه خداوند ابراهيم را به تنهايي يك امت دانسته است و هر يك از مفسران براي تحليل و تفسير اين جمله سخني گفته اند، از جمله :.1- چون ابراهيم بر مكتبي بود كه احدي بر آن نبود، پس يك امت بود.. (590) 2- او به اندازه يك امت خير و خوبي و كمال داشت نظير شعري كه مي گويد:.آنچه خوبان همه دارند تو تنها داري .. (591) 3- كلمه امت به معناي معلّم خير است او معلم خوبي ها بود.. (592) 4- مراد از امت يعني رهبر و مقصود و امام تمام خداپرستان .. (593) 5- شخصيت و شعاع وجود او به اندازه يك امت بود.. (594) 6- چون قوام امت به او بود.7- چون عالم بود و عالم امتي را راهنمايي مي كند.8- چون حركت آفريد كار يك امت را انجام داد، ياري نداشت ويك تنه قيام كرد.. (595)پيام ها:
1- تجليل از مردان خدا و معرفي الگوها و قهرمانان توحيد يك شيوه تربيتي است . (ان ّ ابراهيم )2- تعداد و كميّت مهم نيست ، بلكه كيفيت و حركت آفريني مهم است . (امّه) 3- در راه حق از تنهايي نهراسيد. (ان ّ ابراهيم كان امه)4- انسان محكوم محيط وجامعه و تاريخ نيست . (و لم يك من المشركين ) 5- ابراهيم هم در عمل خالص بود، (حنيفا) هم در عقيده . (و لم يك من المشركين )6- برخوردهاي مماشاتي ضرري به توحيد انسان نمي زند. (با آنكه ابراهيم در ميان خورشيد وستاره پرستان لحظاتي با آنان مداراه و مماشات كرد و گفت : پروردگار من همين هاست ، ولي همين كه ناپديد شدند، فرمود: من غروب كنندگان را دوست ندارم . با اين حال در اين آيه خداوند مي فرمايد: او لحظه اي مشرك نبود.) (لم يك من المشركين )7- آنچه به انسان ارزش مي دهد عبادت و اطاعت آگاهانه از خدا (قانتا) همراه با اعتدال و نداشتن انحراف (حنيفا) و خلوص است (و لم يك من المشركين )590-تفسير صافي
591-تفسير مراغي
592-تفسير طبري
593-تفسير فرقان
594-تفسير نمونه
595-تفسير مجمع البيان