و اگر عقوبت مي كنيد، چنان عقوبت كنيد كه شما را بدان عقوبت كردند و البته اگر صبر و شكيبايي كنيد قطعا صبر براي صابران بهتر است .
نکته ها
به گفته روايات همين كه حضرت حمزه در جنگ احد شهيد و قطعه قطعه شد پيامبر اكرم (ص ) فرمود: اگر ما بر كفار غالب شويم آنها را مثله (قطعه قطعه ) خواهيم كرد. در اين هنگام اين آيه نازل شد كه در صورت انتقام عدالت و صبر را از دست ندهيد، حضرت فرمود: صبر مي كنم صبر مي كنم .آري براي معرّفي اسلام بايد جنگ احد را در كنار فتح مكه و عفو رسول اللّه در كنار هم مقايسه كنيم .
پيام ها:
1- حتي نسبت به دشمنان و شكنجه كنندگان ، عدل و انصاف را مراعات بكنيد. (بمثل ما عوقبتم )2- مقابله به مثل ، حق طبيعي و الهي است . (فعاقبوا)3- در صبر لذّتي است كه در انتقام نيست . (و لئن صبرتم لهو خير )4- آنجا كه هيجان و ناباوري در كار است ، وعده هاي خود را با تأ كيد مطرح كنيد. (در ((لهو خير)) تاكيدي است كه در ((فهو خير)) نيست )5- جنگ هم قانون و اخلاق دارد. (بمثل ما عوقبتم ، و لئن صبرتم ...)6- قانون به تنهايي كارساز نيست ، اخلاق لازم است . (بمثل ما عوقبتم ) قانون است و (لئن صبرتم ) اخلاق است .7- فكر نكيند كه صبر شما به سود مخالفان است ، بلكه به سود خودتان مي باشد. (روزي مي رسد كه برگ سبز پيروزي به دست شما مي افتد، ووجدان مخالفان بيدار شده ودنيا صحنه هاي برخورد ميان شما را مي بيند، به عظمت و بزرگي شماو... پي مي برد.) (فهو خير للصّابرين )