9 الاخلاق الخاصة للواليثُمَّ اءُمُورٌ من اءُمُورك لاَ بُدَّ لَكَ من مُبَاشَرَتهَا: منهَا إ جَابَةُ عُمَّالكَ بمَا يَعيَا عَنهُ كُتَّابُكَ، ومنها إ صدارُ حاجات النَّاس يوم وُرُودها عليك بما تحرجُ به صُدُورُ اءعوانك. واءمض لكُلِّ يومٍ عملهُ، فإ نَّ لكُلِّ يومٍ ما فيه.واجعل لنفسك فيما بينك وبين اللّه اءفضل تلك المواقيت، واءجزل تلك الاْ قْسام، وإ ن كانت كُلُّها للّه إ ذا صلحت فيها النِّيَّةُ، وسلمت منها الرَّعيَّةُ.وليكُن في خاصَّة ما تُخلصُ به للّه دينك: إ قامةُ فرائضه الَّتي هي لهُ خاصَّةً، فاءعطاللّه م ن بدنك في ليلك ونهارك، ووفِّ ما تقرَّبت به إ لى اللّه من ذلك كاملا غيرم ثلُومٍ ولاَ مَنقُوصٍ، بَالغا من بَدَنكَ مَا بَلَغَ. وَإ ذَا قُمتَ في صَلاَ تكَ للنَّاس، فَلاَ تكُوننَّ مُنفِّرا ولاَ مُضَيِّعا، فَإ نَّ في النَّاس مَن به العلَّةُ وَلَهُ الحَاجَةُ. وَقَد سَاءَلتُ رسُول اللّه صلّى الله عليه وآله حين وجَّهني إ لى اليمن كيف اءُصلِّي بهم؟ فقال:«صلِّ بهم كصلاَ ة اءَضعَفهم، وَكُن بالمُؤمنينَ رَحيما».واءمَّا بعدُ، فلاَ تُطَوِّلَنَّ احتجَابَكَ عَن رَعيَّتكَ، فَإ نَّ احتجَابَ الوُلاَ ة عَن الرَّعيَّة شُعبةٌ م ن الضِّيق، وقلَّةُ علمٍ بالاُْمُور؛ والاْ حْتجابُ منْهُمْ يقْطعُ عنْهُمْ علْم ما احتجبُوا دُونهُ فيصغُرُ عندهُمُ الكبيرُ، ويعظُمُ الصَّغيرُ، ويقبُحُ الحسن، ويحسُنُ القبيحُ، ويُشابُ الحقُّ بالباطل. وإ نَّما الوالي بشرٌ لاَ يَعرفُ مَا تَوَارَى عَنهُ النَّاسُ به من الاُْمُور، وليْستْ على الْحقِّسماتٌتُعْرفُ بها ضُرُوبُ الصِّدْق من الْكذب، وإ نَّما اءنت اءحدُ رجُلين: إ مَّا امرُؤسخت نفسُك بالبذل في الحقِّ، ففيم احتجابُك من واجب حقٍّ تُع طيه، اءو فعلٍ كريمٍ تُسديه! اءو مُبتلًى بالمنع، فما اءسرع كفَّ النَّاس عن مساءلتك إ ذا اءيسُوا من بذلك! مع اءنَّ اءكثر حاجات النَّاس إ ليك ممَّا لاَ مَؤُونَةَ فيه عليك، من شكاة مظلمةٍ، اءو طلب إ نصافٍ في مُعاملةٍ.9 اخلاق اختصاصى رهبرىبخشى از كارها بگونه اى است كه خود بايد انجام دهى، مانند پاسخ دادن به كارگزاران دولتى، در آنجا كه منشيان تو از پاسخ دادن به آنها درمانده اند، و ديگر، بر آوردن نياز مردم در همان روزى كه به تو عرضه مى دارند، و يارانت در رفع نياز آنان ناتوانند، كار هر روز را در همان روز انجام ده، زيرا هر روزى، كارى مخصوص به خود دارد. نيكوترين وقت ها و بهترين ساعات شب و روزت را براى خود و خداى خود انتخاب كن، اگر چه همه وقت براى خداست، آنگاه كه نيت درست و رعيت در آسايش قرار داشته باشد. از كارهايى كه به خدا اختصاص دارد و بايد با اخلاص انجام دهى، انجام واجباتى است كه ويژه پروردگار است، پس در بخشى از شب و روز، تن را به پرستش خدا اختصاص ده، و آن چه تو را به خدا نزديك مى كند بى عيب و نقصانى انجام ده، اگر چه دچار خستگى جسم شوى. هنگامى كه نماز به جماعت مى خوانى، نه با طولانى كردن نماز مردم را بپراكنى و نه آن كه آن را تباه سازى، زيرا در ميان مردم، بيمار يا صاحب حاجتى وجود دارد، آنگاه كه پيامبر صلّى الله عليه وآله مرا به يمن مى فرستاد از او پرسيدم، با مردم چگونه نماز بخوانم؟فرمود: «در حد توان ناتوانان نماز بگذار و بر مؤمنان مهربان باش»هيچگاه خود را فراوان از مردم پنهان مدار، كه پنهان بودن واليان، نمونه اى از تنگ خويى و كم اطلاعى در امور جامعه مى باشد. نهان شدن از رعيت، زمامداران را از دانستن آن چه بر آنان پوشيده است باز مى دارد، پس كار بزرگ، اندك، و كار اندك بزرگ جلوه مى كند، زيبا زشت، و زشت زيبا مى نمايد، و باطل به لباس حق در آيد، همانا زمامدار، آن چه را كه مردم از او پوشيده دارند نمى داند، و حق را نيز نشانه اى نباشد تا با آن راست از دروغ شناخته شود، و تو به هر حال يكى از آن دو نفر مى باشى: يا خود را براى جانبازى درراه حق آماده كردى پس نسبت به حق واجبى كه بايد بپردازى يا كار نيكى كه بايد انجام دهى ترسى ندارى، پس چرا خود را پنهان مى دارى؟ و يا مردى بخيل و تنگ نظرى، پس مردم چون تو را بنگرند ماءيوس شده از درخواست كردن باز مانند.با اينكه بسيارى از نيازمندى هاى مردم رنجى براى تو نخواهد داشت، كه شكايت از ستم دارند يا خواستار عدالتند، يا در خريد و فروش خواهان انصافند.
لطفا منتظر باشید ...
