يكى ديگر از مباحث سياسى، ويژگى هاى حاكم اسلامى است كه در ديگر سيستم هاى حكومتى جهان، يافت نمى شود.ويژگى هاى حاكم و رهبر در جامعه اسلامى يكى از مباحث ارزشمند و سرنوشت ساز در ساختار سياسى امت اسلامى است، كه بر اءساس ارزش هاى انسانى و معنوى و الهى شكل مى گيرد،اگر ويژگى هاى حاكم اسلامى با ديگر حاكمان نظام هاى سياسى دنيا مقايسه شود، و با ارزيابى تطبيقى همه جوانب اين بحث بدقت بررسى گردد، با اين حقيقت آشنا خواهيم شد كه «ويژگى هاى حاكم اسلامى» از امتيازات ممتاز نظام سياسى اسلام است.
اول ويژگى هاى حاكم اسلامى
امام على عليه السلام در خطبه 131 نهج البلاغه به برخى از ويژگى هاى حاكم اسلامى اشاره دارد كه فرمود:وقد علمتُم اءنَّهُ لاَ يَنبَغي اءَن يَكُونَ الوَالي عَلَى الفُرُوج وَالدِّمَاء وَالمَغَانم وَالاَْحْكَام وإ مامة الْمُسْلمين الْبخيلُ، فتكُون في اءمْوالهمْ نهْمتُهُ.ولاَ الجَاهلُ فَيُضلَّهُم بجَهله، وَلاَ الجَافي فَيَقطَعَهُم بجَفَائه، وَلاَ الحَائفُ للدُّوَل فَيَتَّخذَ قوما دُون قومٍ، ولاَ المُرتَشي في الحُكم فَيَذهَبَ بالحُقُوق، وَيَقفَ بهَا دُونَ المَقَاطع، ولاَ المُعَطِّلُ للسُّنَّة فَيُهلكَ الاُْمَّةَ.«همانا شما دانستيد كه سزاوار نيست بخيل بر ناموس و جان و غنيمت ها و احكام مسلمين، ولايت و رهبرى يابد، و امامت مسلمين را عهده دار شود، تا در اموال آنها حريص گردد.و نادان نيز لياقت رهبرى ندارد تا با نادانى خود مسلمانان را به گمراهى كشاند، و ستمكار نيز نمى تواند رهبر مردم باشد، كه با ستم حق مردم را غصب و عطاهاى آنان را قطع كند، و نه كسى كه در تقسيم بيت المال عدالت ندارد زيرا در اموال و ثروت آنان حيف و ميل داشته و گروهى را بر گروهى مقدم مى دارد، و رشوه خوار در قضاوت نمى تواند امام باشد زيرا كه براى داورى با رشوه گرفتن حقوق مردم را پايمال، و حق را به صاحبان آن نرساند،و آن كس كه سنت پيامبر صلّى الله عليه وآله را ضايع مى كند لياقت رهبرى ندارد زيرا كه امت اسلامى را به هلاكت مى كشاند.» (54)