توضيح المسائل آيةالله موسوى اردبيلى
رساله توضيح المسائل به شيوه مرسوم، ابتدا بر اساس فتاواى زعيم بزرگوار شيعه حضرت آية الله العظمى برجرودى(قدس سره) به دقت و با زبانى ساده تهيه و چاپ گرديد و در معرض استفاده مقلدان و انديشمندان قرار گرفت، و به سبب دقت و سلاست و انتساب به آن مرجع بزرگوار و استاد مسلم فقه، سالها توسط فقيهان متأخر حاشيه و تعليق شدوسپس با مزج حواشى در متن اصلى، رسالههاى بعدى تدوين گرديد. حضرتآيةاللهالعظمى موسوى اردبيلى نيز ابتدا نظرات و فتاواى خود را به صورت حاشيهاى بر رساله مزبور نگاشتند و پس از رحلت امام خمينى(قدس سره) به علت اين كه رساله معظم له در دست بسيارى از مقلدان و فارسى زبانان موجود بود، حواشى خود را به اختصار به رساله مزبور اضافه نمودند كه چندين بار مورد چاپ و تجديد نظر قرار گرفت و در اختيار علاقمندان گذاشته شد.اما بازبينى و بازنگرى رساله توضيح المسائل، ظهور مسائل جديد و مورد ابتلا، حذف مسائل غير مورد ابتلاء، تغيير در ساختار شكلى، جملات و ترتيب مسائل و برخى ابواب و توجه به نوآوريها و دقائق و كثرت تغييرات رساله پيشين، باعث گرديد كه رسالهاى مستقل با ساختار فعلى تدوين شود تا به شيوهاى مناسبتر، در عين حفظ چهارچوب قبلى، پاسخگوى نياز مراجعين و فرزانگان گردد. لذا در اين توضيح المسائل علاوه بر ذكر مسائل و نظرات جديد معظم له، متون مسائل تا اندازهاى روانتر و ترتيب ابواب فقهى و مسائل مناسبتر شده و ابواب و مسائلى كه مورد نياز بوده، اضافه گرديده است، و نيز مقدمهاى كوتاه و مناسب بر بيشتر ابواب فقهى نوشته شده است. البته بديهى است كه تدوين رسالهاى كه جامع بسيارى از احتياجات و مسائل باشد، به چندين جلد
مىانجامد، لذا رعايت اختصار نيز باعث حذف برخى از مسائل و احاله آنان به كتابها و رسالههاى موضوعى و مستقل گرديده است كه اميد است در آيندهاى نزديك در حد توان در اختيار علاقمندان قرار گيرد.
در خاتمه لازم است از حضرات حجج اسلام آقايان سعيد رهايى و احمد صادقى اردستانى كه در ترتيب و تهيه و مقابله اين رساله مجدانه تلاش نمودهاند سپاسگزارى گردد. اميد است اين اثر مورد قبول خداوند متعال و اهل بيت عصمت و طهارت(عليهم السلام) به ويژه امام عصر (عجل الله فرجه الشريف) قرار گيرد.