غسل و اقسام آن
غسل; به معناى شستشوى تمام بدن به قصد تقرّب به خداوند متعال است كه با كيفيت و در شرايط خاصى انجام مىشود. غسل يا واجب و يا مستحب است، و هر يك از آنها را مىتوان به صورت ترتيبى يا ارتماسى انجام داد.غسل ترتيبى
(مسأله 370) در غسل ترتيبى بايد به نيّت غسل، اوّل سر و گردن، بعد طرف راست و بعد طرف چپ بدن را بشويد; و اگر عمداً يا از روى فراموشى يا به واسطه ندانستن مسأله، به اين ترتيب عمل نكند، غسل او باطل است.
(مسأله 371) در غسل ترتيبى بايد نصف راست ناف و نصف راست عورت را با طرف راست بدن و نصف ديگر را با طرف چپ بشويد، بلكه بهتر است تمام ناف و عورت با هر دو طرف شسته شود.
(مسأله 372) براى آن كه يقين كند هر سه قسمت، يعنى سر و گردن، طرف راست و طرف چپ را كاملاً غسل داده، بايد هر قسمتى را كه مىشويد، مقدارى از قسمتهاى ديگر را نيز با آن قسمت بشويد. بلكه، احتياط مستحب آن است كه بعد از شستشوى سر و گردن دوباره تمام طرف راست گردن را با طرف راست بدن و تمام طرف چپ گردن را با طرف چپ بدن بشويد.
(مسأله 373) اگر بعد از غسل بفهمد مقدارى از بدن را نشسته، چنانچه آن مقدار از طرف چپ باشد، شستن همان مقدار كافى است. و اگر از طرف راست باشد، بايد بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشويد. و اگر از سر و گردن باشد، بايد بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشويد.
(مسأله 374) اگر بعد از غسل بفهمد جايى از بدن را نشسته، و نداند كجاى بدن است، چنانچه اطراف احتمالى عضو مانده و يا تمام آن عضو را با اعضاى بعدى بشويد كافى است. و چنانچه مقدارى كه شسته نشده از طرف چپ بدن باشد، شستن مقدار احتمالى و يا تمام طرف چپ به نيّت غسل كافى است.
(مسأله 375) اگر پيش از تمام شدن غسل، در شستن مقدارى از طرف چپ شك كند، شستن همان مقدار كافى است. ولى، اگر بعد از آغاز به شستن طرف چپ، در شستن طرف راست يا مقدارى از آن شك كند يا بعد از اشتغال به شستن طرف راست، در شستن سر و گردن يا مقدارى از آن شك نمايد، نبايد اعتنا كند.
غسل ارتماسى
(مسأله 376) اگر به نيّت غسل ارتماسى به تدريج در آب فرو رود تا تمام بدن زير آب قرار گيرد، غسل او صحيح است ولى احتياط آن است كه يك دفعه زير آب رود.(مسأله 377) اگر همه بدن زير آب باشد و بعد به نيّت غسل بدن را حركت دهد،
صدق غسل ارتماسى خالى از اشكال نيست و همچنين است اگر معظم اعضاى بدن زير آب باشد ـ مثلاً تمام بدن غير از سر داخل آب باشد ـ و سپس به نيّت غسل بقيه بدن را زير آب فرو ببرد ولى اگر معظم اعضاى بدن خارج از آب باشد و سپس به نيّت غسل ارتماسى بقيه بدن را نيز زير آب فرو ببرد غسل او صحيح است.
(مسأله 378) اگر بعد از غسل ارتماسى بفهمد آب به مقدارى از بدن نرسيده، چه جاى آن را بداند و چه نداند، بايد دوباره غسل كند.
(مسأله 379) اگر براى غسل ترتيبى وقت نداشته ولى براى غسل ارتماسى وقت داشته باشد، بايد غسل ارتماسى كند.
(مسأله 380) كسى كه روزه واجب گرفته ـ در صورتى كه روزه او مانند روزه ماه رمضان واجب معين باشد ـ يا براى حجّ يا عمره احرام بسته، نمىتواند غسل ارتماسى كند. ولى، اگر از روى فراموشى غسل ارتماسى كند، غسل او صحيح است.