توضیح المسائل نسخه متنی

شرايط سر بريدن حيوان (ذبح)

(مسأله 3191) سر بريدن حيوان پنج شرط دارد:
اوّل: كسى كه سر حيوان را مىبرد ـ مرد باشد يا زن ـ بايد مسلمان باشد و اظهار دشمنى با اهل بيت پيامبر(صلى الله عليه وآله) نكند، و بچّه مسلمان هم اگر مميّز باشد، يعنى خوب و بد

را بفهمد، مىتواند سر حيوان را ببرد.
دوم: سرِ حيوان را با كارد تيز ببرند و كارد بايد از فلزى باشد كه معمولاً با آن چاقو مىسازند ولى چنانچه پيدا نشود و به گونهاى باشد كه اگر سر حيوان را نبرند مىميرد، با چيز تيزى كه چهار رگ آن را جدا كند، مانند شيشه و سنگ تيز، مىشود سر آن را بريد.
سوم: در هنگام سر بريدن، جلوى بدن حيوان بايد رو به قبله باشد، و كسى كه مىداند بايد رو به قبله سر ببرد، اگر عمداً حيوان را رو به قبله نكند، حيوان حرام مىشود ولى اگر فراموش كند يا مسأله را نداند يا قبله را اشتباه كند يا نداند قبله كدام طرف است يا نتواند حيوان را رو به قبله كند، اشكال ندارد.
چهارم: وقتى كه مىخواهد سر حيوان را ببرد يا كارد به گلويش بگذارد، به نيّت سر بريدن نام خدا را ببرد و همين قدر كه بگويد: «بسم الله» كافى است، و اگر بدون قصدِ سر بريدن نام خدا را ببرد، آن حيوان پاك نمىشود و گوشت آن هم حرام است، ولى اگر از روى فراموشى نام خدا را نبرد، اشكال ندارد.
پنجم: حيوان بعد از سر بريدن حركتى بكند، اگرچه مثلاً چشم يا دُم خود را حركت دهد يا پاى خود را به زمين بزند تا معلوم شود زنده بوده است.

(مسأله 3192) براى خواباندن حيوان در حال ذبح كيفيّت خاصّى معتبر نيست وفرقى نمىكند كه حيوان را به جانب راست يا چپ بخوابانند، ولى بايد جلوى بدن آن رو به قبله باشد.

(مسأله 3193) در ذِبح كننده «اختيار» شرط نيست، پس اگر كسى از روى اكراه ولى با مراعات شرايط شرعى حيوان را ذبح كند، حلال و پاك است; همچنين لازم نيست بردن نام خدا از نظر ذبح كننده واجب باشد، پس اگر كسى معتقد به وجوب آن نباشد اما هنگام ذبح به قصد ذبح نام خدا را بر زبان جارى كند، كافى است.

(مسأله 3194) گفتن «بسم الله» توسّط شخص ديگرى غير از ذبح كننده و يا توسط ضبط صوت و نظاير آن كافى نيست.

(مسأله 3195) سر بريدن حيوان با دستگاههايى كه اخيراً متداول شده، در صورتى كه شرايط شرعى ـ مانند رو به قبله بودن، بسم الله گفتن و غير آن ـ رعايت شود، جايز است و لازم نيست براى هر كدام «بسم الله» بگويد، بلكه اگر هنگام زدن دكمه و گفتن «بسم الله»

ذبح چند حيوان را قصد كند و «بسم الله» را به قصد آنها بگويد، همه آنها حلال مىشوند، به شرط آن كه همه آنها عرفاً در يك زمان باشند ولى اگر به تدريج و با فاصله ذبح شوند، بايد براى هر كدام يك «بسم الله» گفتهشود.

(مسأله 3196) گوشتها يا مرغهاى سر بريدهاى كه از كشورهاى غير اسلامى وارد مىشوند، محكوم به نجاست و حرمت و مردارند، مگر آن كه ذبح شرعى آنها ثابت شود، ولى گوشتهايى كه در بازار مسلمانان به فروش مىروند و احتمال داده مىشود كه به طور شرعى ذبح شده باشند، حلال و خريد و فروش آنها جايز است.

(مسأله 3197) بىحس كردن حيوان توسّط دستگاه يا هر وسيله ديگرى قبل از ذبح، اگر به طور كامل نباشد و مانع از خروج خون متعارف از حيوان پس از سربريدن نشود، اشكال ندارد و بايد در غير حال ناچارى از وارد كردن ضربه گيج كننده به سر حيوان قبل از ذبح ـ اگر موجب اذيّت حيوان باشد ـ خوددارى شود، ولى موجب حرام شدن گوشت حيوان نمىشود.